เนียมหูเสือ หรือ หูเสือ สมุนแก้หวัด

จากเรื่องราวที่ รพ.อภัยภูเบศร แจกต้น “เนียมหูเสือ” ไป 100 ต้นในงานเฮลธ์แคร์ 2023 เพื่อให้ประชาชนนำไป ใช้บรรเทาอาการลองโควิด

วันนี้ทางทีมงาน ทำเกษตรอินทรีย์ เลยอยากนำเสนอ เรื่องราวเกี่ยวกับต้น เนียมหูเสือ หรือ ต้นหูเสือ ที่ชาวบ้านเรียกกัน ว่าเจ้าต้นนี้มีประโยชน์และสรรพคุณอย่างไร

ทำไม รพ.อภัยภูเบศร ที่ได้ขึ้นชื่อว่า เจ้าพ่อแห่งวงการสมุนไพร ถึงสนับสนุนให้ประชาชนนำไปใช้กันอย่างแพร่หลาย และเอาจริง ๆ ก็ไม่ใช่ครั้งแรกที่ รพ.แจก แต่เพราะเขาแจกกันมานานแล้ว ซึ่งกล้าสมุนไพรก็สลับสับเปลี่ยนไปตามวาระต่าง ๆ รอบนี้ก็มาที่ต้นหูเสือนี่แหละ ว่าเจ้านี่ จะมีดีอย่างไร…

เนียมหูเสือ หรือ หูเสือ พืชสมุนไพรแก้หวัด

มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Plectranthus amboinicus จัดเป็นพืชล้มลุก อยู่ในกลุ่มสกุล “หูเสือ” อายุหลายปี มีความสูงต้นประมาณ 0.3–1 เมตร ลำต้นอวบน้ำ ต้นอ่อนมีขน และจะหลุดร่วงเมื่อเป็นต้นแก่

เป็นพืชใบเดี่ยว รูปไข่ ออกตรงข้ามกัน ลักษณะค่อนข้างกลม หรือรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า  ปลายใบกลม มน โคนใบกลมหรือตัด ขอบใบจักเป็นคลื่นมน ผิวใบมีขนอ่อนปกคลุมทั่วทั้งใบ ก้านใบยาว 2–4.5 ซม.

ดอก ออกเป็นช่อตามปลายกิ่งหรือยอด แต่ละช่อ มีดอกประมาณ 6–8 ดอก ทยอยบานทีละ 1–2 ดอก กลีบดอกสีม่วงขาวมี 5 กลีบ ลักษณะคล้ายรูปเรือ กลีบบนสั้นตั้งตรง กลีบล่างยาวเว้า ก้านเกสรเพศผู้เชื่อมติดกันเป็นหลอด ตอนโคนล้อมก้านเกสรเพศเมียไว้ กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูประฆัง ยาว 2–4 มล.

ผล เล็กกลมแป้นเป็นแบบมีเปลือกแข็ง สีน้ำตาลอ่อน ขนาดประมาณ 0.5–0.7 มล.

ถิ่นกำเนิด

เนียมหูเสือ มีถิ่นกำเนิดในแถบทวีปแอฟริกาตะวันออก คาบสมุทรอาหรับ และมีพบในอินเดียบางส่วน รวมไปถึงทางตอนใต้ของประเทศจีน

สำหรับในประเทศไทย พบได้ทั่วทุกภาคของประเทศ แต่จะพบได้มากที่สุดในภาคเหนือ เพราะเป็นไม้ที่ชอบอากาศเย็น ร่มเงาเยอะ มักพบตามที่ชื้นแฉะทั่วไป หรือตามที่รกร้างที่มีความชื้นในอากาศสูง

ตามปกติชาวท้องถิ่นมักนิยมนำมาปลูกเป็นไม้คลุมดิน เมื่อลำต้นสูงก็ตัดทำเป็นปุ๋ย เหมือนต้นปอเทือง เพราะใบมีธาตุฟอสฟอรัสสูง ปัจจุบันนิยมนำมาปลูกเป็นไม้กระถาง ไม้ประดับสวน ตามโคนไม้ใหญ่

ใบรับประทานได้ ในบางพื้นที่นิยมนำมาเคี้ยวเพื่อใช้ดับกลิ่นปาก

เนียมหูเสือ สรรพคุณและประโยชน์ทางยา

ใบ มีน้ำมันหอมระเหย ประเภทคาร์วาครอล (28.65%) ไทมอล (21.66%) และฮิวมูลีน (9.67%) ใบและต้นมีกลิ่นหอมฉุน รสเผ็ดร้อน ใช้ดับกลิ่นปาก ช่วยให้เจริญอาหาร และแก้คัดจมูก

ยอดอ่อน นำมารับประทานเป็นผักเคียงได้ กินเป็นผักสดกับอาหารได้หลากหลาย ซึ่งใบหูเสือจะมีสรรพคุณในการ ช่วยดับกลิ่นคาว

ใบมีรสชาติเผ็ดร้อน และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ช่วยในการเจริญอาหาร

ใบหูเสือ มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวเหมือน ออริกาโน่

หากนำใบสดหรือแห้ง มาต้มน้ำชงเป็นชาดื่ม ใช้แก้โรคทางเดินปัสสาวะอักเสบ ช่วยขับน้ำคาวปลาสำหรับสตรีหลังคลอดบุตร

น้ำคั้นสดจากใบ มีสรรพคุณช่วยแก้โรคปวดหู หรือหูน้ำหนวก มีคุณสมบัติฆ่าเชื้อโรคบางชนิด จึงใช้หยอดหูเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้

ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใช้อมหรือเคี้ยว เพื่อดับกลิ่นภายในช่องปาก สำหรับกลิ่นหอมเฉพาะตัวของใบหูเสือ จะมีกลิ่นคล้ายออริกาโน (Oregano) เราสามารถนำมาใช้เป็นวัตถุดิบทดแทนกันได้

การปลูกต้นเนียมหูเสือ ให้ได้ผลดีที่สุด

ต้องใช้ดินร่วนปนทราย เพราะมีการระบายน้ำได้ดีกว่าดินปกติ แร่ธาตุอาหารไม่ต้องมาก เพราะสามารถเติบโตได้ในภูมิประเทศของเมืองไทย โดยเฉพาะพื้นที่ ที่มีความชื้นสูง ดินอุดมมีแร่ธาตุสมบูรณ์

น้ำ ควรให้ปานกลาง ไม่ชุ่ม และไม่แฉะ หากดินระบายน้ำได้ดี ลำต้นจะอวบ อ้วน ใบอวบน้ำ แต่หากดินชุ่มน้ำมากไป ใบจะเน่าง่าย คุณสมบัติของไม้อวบน้ำคือ ต่อให้สภาพแวดล้อม ชื้น แฉะอย่างไร ดินจะต้องระบายน้ำได้ดี ห้ามให้มีน้ำขังเด็ดขาด

ความต้องการแสดงแดด แค่ครึ่งวัน หรือปลูกและเติบโตได้ตามใต้ร่มไม้ใหญ่ และเหมาะกับการนำมาประดับสวน

ต้นเนียมหูเสือ หรือต้นหูเสือ ขยายพันธุ์ง่าย ๆ ด้วยการปักชำ การขยายพันธุ์ลักษณะนี้ สามารถให้ต้นใหม่ได้ในเวลาไม่นาน เพียงแค่ ตัดส่วนของลำต้น มาปักชำลงในดินที่มีความชื้นเล็กน้อย และวางไว้ในที่ร่ม ไม่เกินเดือน รากก็จะแทงออกมาให้ได้ต้นใหม่

ปัจจุบัน เนียมหูเสือ หรือต้นหูเสือ มีพันธุ์ใบด่างด้วย เหมาะกับคนที่หลงไหลที่อยากเลี้ยง พันธุ์ไม้ด่าง

ข้อแนะนำในการใช้ประโยชน์จากเนียมหูเสือ หรือต้นหูเสือ

• สตรีมีครรภ์และสตรีที่ให้นมบุตร ไม่ควรรับประทานต้นหูเสือรวมถึงผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปทุกชนิด
• ในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ เพราะอาจส่งผลข้างเคียงต่อสุขภาพ
• ไม่ควรรับประทานในปริมาณที่มาก และติดต่อกันนานเกินไป เพราะอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว
• การศึกษาทางพิษวิทยา พบว่าน้ำยาสกัดจากจากต้นหูเสือเข้มข้น มีความเป็นพิษสูง จึงควรจำกัดปริมาณในการใช้

คุณก็รีวิวบทความเราได้ แค่แชร์ แนะนำ หรือบอกต่อให้กับเพื่อนคุณ 💚