แนะวิธีการปักชำมะนาววิธีใหม่ที่นิยมกัน สามารถทำในขวด หรือในถุงได้ ไม่แนะนำให้ชำกิ่งใหญ่ เพราะไม่สะดวก วิธีนี้เหมาะกับการชำมะนาวกิ่งเล็กๆ หรือยอดมะนาวเท่านั้น วิธีทำง่าย อัตรารอดสูง ทำเองได้ใช้วัสดุพื้นๆ ไม่มาก
เตรียมวัสดุ สำหรับการปักชำมะนาวจากยอด ทำง่าย ทำเองได้
ปกติวิธีการขยายพันธุ์มะนาวแบบนี้ เรียกกันว่า “การปักชำมะนาวแบบควบแน่น” เนื่องจากเป็นการควบคุมและจำกัดความชื้นของกิ่งในการปักชำ ทำให้มีอัตราการรอดตายสูง ผู้เขียนลองดูแล้วด้วยวิธีนี้ ทำ 10 กิ่ง มีรากแตกใหม่และพร้อมขยายพันธุ์ 7-8 กิ่ง ที่เหลือเน่า
เตรียมวัสดุสำหรับการปักชำมะนาวจากยอด
- กิ่งมะนาว แนะนำให้ใช้กิ่งไม่ต้องใหญ่มาก ส่วนใหญ่ใช้เรือนยอด ตัดกิ่งให้เหลือใบไว้ 1 คู่
- ขวดปากกว้าง ถ้วยพลาสติก หรือกระถาง (ชนิดไม่เจาะรูใต้กระถาง) สำหรับใส่ดินปลูก ถ้าไม่มีกระถาง แนะนำใช้กาบมะพร้าวมัดเป็นกำ ไว้สำหรับปักกิ่งชำก็ได้
- ถุงพลาสติก สำหรับครอบปิด เพื่อควบคุมความชื้น
- กะปิ สำหรับเร่งราก หรือสารเร่งรากอื่นๆ หรือเครื่องดื่มชูกำลังชนิดใดก็ได้
- ดินปลูก
- น้ำ
- มีด หรือกรรไกร สำหรับตัด
วิธีการปักชำกิ่งมะนาวอย่างง่าย
ตัดกิ่งมะนาว เลือกส่วนที่เป็นยอด แต่ไม่ต้องส่วนยอดมาก เพราะกิ่งจะอ่อน สารอาหารในกิ่งน้อย เลือกส่วนกลางๆ ค่อนไปทางยอดจะดีสุด (ส่วนโคนกิ่งจะแข็งไป) แล้วตัดยอดทิ้ง จากส่วนล่างจนถึงปลายกิ่ง ให้เหลือใบไว้ 1 คู่ ตัดใบออกครึ่งใบ เพื่อลดการคายน้ำ (ดูภาพประกอบ) ส่วนโคนที่ปักลงดิน ให้กรีดลงแนวตั้งเป็นรอยยาวๆ ประมาณ 2-3 ซม. เพื่อเพิ่มการออกราก กรีดลงรอบๆ ราก ซัก 3-4 รอย
นำกิ่งที่เตรียมพร้อมแล้ว แช่ลงในน้ำยาเร่งราก 20 นาที ถ้าไม่มีแนะนำให้ใช้กะปิ พอกโคน (ไม่ต้องเยอะ) สำหรับเร่งรากได้ แล้วนำกิ่งปักลงถ้วย หรือขวด หรือกระถาง หรือที่เตรียมไว้สำหรับปักชำ รดน้ำไม่ต้องชุ่มมาก แค่พอดินเปียก ปักไม้ไว้ตรงกลางเพื่อค้ำยันวัสดุปิด
การปักชำแบบควบแน่น หรือ แบบธรรมดา ต่างกันอย่างไร
เมื่อปักชำกิ่งมะนาวเรียบร้อยแล้ว การนำถุงพลาสติกหรือวัสดุปิด มาครอบห่อหุ้มกระถางเพาะแล้วปิดสนิทเพื่อควบคุมความชื้น เรียกว่า การปักชำแบบควบแน่น การปักชำมะนาวด้วยยอดแล้วครอบถุงปิดให้มิดชิดนี้ อาจใช้ถุงใส่หรือดำสนิทก็ได้ จุดประสงค์คือห้ามไม่ให้อากาศเข้า และควบคุมความชื้น
แต่หากไม่มีการครอบถุงปิดสนิท เพียงแต่วางไว้ในที่ร่ม และรดน้ำเพื่อเพิ่มความชื้นให้กิ่งปักชำนั้น ก็เป็นการปักชำในแบบปกติ
สุดท้าย นำกระถางวางทิ้งไว้ในที่ร่ม รอเวลากิ่งงอก ประมาณ 2 สัปดาห์ก็จะเห็นรากแทงออกมาแล้ว
หากไม่ควบคุมความชื้นด้วยการครอบถุงพลาสติกปิดสนิท ก็ให้วางกิ่งชำมะนาวด้วยยอดในที่ร่ม และรดน้ำบ่อยๆ ให้วัสดุปลูกยังมีความชื้นเพียงพอ ไม่นานยอดมะนาวจะแทงรากออกให้เห็น
กะปิ สารเร่งรากตามธรรมชาติให้พืช
ไม่ต้องเปลืองเงินกับการซื้อหาสารเร่งราก ใช้ กะปิ สำหรับทำอาหาร ก็สามารถเร่งรากพืชได้ไม่แพ้สารเร่งราคาแพงๆ ที่สำคัญ ใช้นิดเดียว แต่ประสิทธิภาพ เกินคุ้ม
การใช้กะปิเร่งรากพืชข้อดีของการปักชำมะนาวด้วยยอด ปักในขวดก็ได้
ข้อดีที่เห็นชัดเจนคือ ประหยัด เนื่องจากหากเป็นการขยายพันธุ์มะนาวแบบกิ่งตอน จะต้องเลือกกิ่งที่สมบูรณ์ ซึ่งมะนาวต้นเดียวอาจได้กิ่งตอนไม่มาก แต่หากใช้วิธีการปักชำด้วยยอดวิธีนี้ สามารถขยายพันธุ์มะนาวได้แบบไม่สิ้นสุด เพราะไม่ต้องใช้กิ่งใหญ่มาก อีกทั้งมะนาวเป็นพืชที่มีกิ่งมาก ในหนึ่งต้น อาจได้กิ่งชำหลายร้อยกิ่ง
สิ่งสำคัญคือ การปักชำก็ทำเองได้ง่าย อัตราการรอดสูง สิ่งจำเป็นคือการควบคุมระดับความชื้นและแสงสว่าง ไม่มากหรือน้อยเกินไป หากความชื้นมากไปก็ทำให้กิ่งเน่าเสียหาย แต่หากน้อยไปกิ่งก็แห้งกรอบ
รู้อย่างนี้ จะไม่ลองทำดูหน่อยหรือ หรืออาจจะลองดัดแปลงวิธีการปักชำแบบนี้ ไปใช้กับพืชชนิดอื่นๆ ก็ได้เหมือนกันนะเออ ได้ผลยังไงก็กลับมาบอกกันบ้างนะ
