ขยายพันธุ์ไผ่ด้วยวิธีตอนกิ่ง แนะนำการทำ

ขยายพันธุ์ไผ่ ด้วยการตอนกิ่ง ได้นะ วิธีการทำไม่ยากเลย และขั้นตอนก็มีหลายแบบ เท่าที่หาได้ มีแนะนำกันมาหลายวิธี

ต้นไผ่ ไม่เหมือนกับต้นไม้ทั่วไป ที่นึกอยากจะตอนตรงไหนก็ได้ และ ไผ่ เป็นพืชที่อยู่ในวงศ์หญ้า Poaceae (เดิมคือ Gramineae) วงศ์ย่อย Bambusoideae เป็นไม้ไม่ผลัดใบ ขึ้นเป็นกอ มีลำต้นเป็นปล้อง ๆ

หากคิดจะทำเหมือนกับการ ตอนกิ่งมะละกอ ใครไม่มีความรู้ คงยากเล็กน้อย

โดยปกติ ไผ่จะขยายพันธุ์ด้วยวิธี แยกหน่อ เพาะเมล็ด ปักชำ ส่วนวิธีการตอนกิ่งนั้น ก็ได้รับความนิยมไม่แพ้กัน ข้อดีคือ ทำได้เลย ไผ่ 1 ต้น สามารถตอนได้จำนวนเยอะ

ที่สำคัญคือ ใช้เวลาไม่นานในการได้เป็นต้นใหม่ ซึ่งดีกว่าการแยกหน่อ หรือเพาะเมล็ดมาก เพราะวิธีเหล่านั้นเสียเวลามากกว่า

ขยายพันธุ์ไผ่ ด้วยการตอนกิ่ง ทำได้จริง

สำหรับกิ่งไผ่ที่จะตอน ควรดูขนาดก่อน หากเล็กเกินไปก็อาจไม่ได้ผล โตเกินไปก็ลำบาก ควรเลือกให้มีขนาดพอเหมาะ ประมาณเท่านิ้วหัวแม่มือ หรือขึ้นไปเล็กน้อย

ดูความอ่อน ความแก่ของต้น ถ้ายังมีผงแป้งสีขาวติดอยู่รอบกิ่ง ก็ยังอ่อนเกินไปไม่เหมาะจะนำมาตอน ลองสังเกตุสีของกิ่ง ดูว่ายังเป็นสีเขียวอ่อนหรือไม่ ไล่ไปจากข้อปล้อง ลักษณะของกาบหุ้มรอบปล้อง ต้องแห้งและลอกจากปล้องได้ง่าย

ไผ่ลำที่จะทำการ ตอนกิ่ง นั้น ควรเป็นไผ่แก่ข้ามปี หรือที่เหมาะสม จะได้อายุไม่น้อยกว่า 5 เดือนขึ้นไป จะทำให้ง่ายในการออกราก

ตัวอย่างในรูป กิ่งไผ่ลำนี้ กาบลอกแล้ว และมีรากอากาศออกมาด้วย ซึ่งเหมาะสำหรับใช้ขยายพันธุ์ด้วย การตอนกิ่ง มากที่สุด

กิ่งไผ่มีรากอากาศ คือรากที่งอกออกจากกิ่งของลำต้นไผ่

ถ้ายิ่งงอกออกมามาก กิ่งที่ตอนก็จะยิ่งติดและเติบโตได้ไว การดูรากก็ทำได้โดยแกะกาบหุ้มออก ก็จะเห็นรากที่กำลังแทงออกมา

กิ่งที่มีรากอากาศนี้ อาจใช้วิธีการตัดแล้วนำไปปักชำก็ได้ แต่จะใช้เวลานาน และต้องลุ้นกันว่า รากจะเดินก่อนที่กิ่งจะแห้งหรือไม่

อุปกรณ์สำหรับการตอนกิ่งไผ่ ตามสะดวก ง่าย ๆ ก็จะมีแค่ มีด เลื่อยฟันละเอียด ฟางสำหรับมัด ถุงที่เค้าใส่แกงขายก็ได้ วัสดุเพาะ ในสูตรใช้ขุยมะพร้าวแช่น้ำ ดินเหนียวปั้น หรือ ขุยไม้ผุที่กองรวม ๆ ไว้ข้ามปี แช่น้ำผสมน้ำหมักแบบเจือจาง หรือจะใช้วัสดุอื่น ที่เป็นสารเร่งรากแบบพอเพียง (แต่เคยได้ยินเค้าว่า กะปิช่วยเร่งรากได้ดี เหมือนกัน แต่ไม่เคยลอง)

ความชื้นของวัสดุปลูกต้องพอเหมาะ วิธีดูก็ให้ลองกำขึ้นมาแล้วบีบให้น้ำซึมออกจนหมด แล้วกรอกลงถุงที่เตรียมไว้สัก 3 ใน 4 ส่วน และไล่ลมออกให้หมด แล้วมัดปากถุงให้แน่น

ลองกำแล้วบีบน้ำออกให้หมาด ๆ จะได้เป็นก้อนประมาณนี้

กลับมาที่กิ่งตอน เริ่มที่การกระตุ้นกิ่งก่อน ก็ให้ใช้เลื่อยที่เตรียมไว้ เลื่อยไปที่โคนกิ่ง เพื่อตัดน้ำเลี้ยงจากลำหลักบางส่วน เป็นการบอกให้กิ่งที่จะถูกตอนรู้ว่าอาหารจะไม่พอแล้วต้องหากินเองแล้ว

กลวิธีแบบแยบยลในการหลอกต้นไม้ ความลึกของการเลื่อยก็แล้วแต่สูตรใคร บ้างก็ ลึก 3 ใน 4 ส่วน บ้างก็ 1 ใน 4 ส่วน เจ้าของภาพเลยเลือก 1 ใน 2 ส่วน เพราะเจอปัญหาว่า 3 ใน 4 ส่วนกิ่งขาดและหักง่าย เพราะต้องแบกน้ำหนักของใบส่วนปลาย ส่วน 1 ใน 4 ก็น้อยเกินไป

อัตราการแทงรากช้า กิ่งแขนงอื่นนอกจากนี้ไม่ต้องสนใจ สามารถตัดทิ้งได้เลย

ถ้าได้แผลลึกตามที่ต้องการแล้ว มาที่ถุงใส่วัสดุเพาะ ให้ใช้มีดกรีดกลางถุง ให้มีความยาวประมาณ 1.5 หรือ 2 นิ้ว จากนั้นแบะถุงออก เราต้องใช้ตรงนี้ไปวางทาบที่โคนกิ่งเพื่อรับรากที่จะงอกออกมาให้ไปอยู่ในถุงแทน

เล็งดูว่าตรงไหนเหมาะเจาะ แล้วทาบให้ตรงเลย และให้หันด้านก้นถุงขึ้น เพื่อเอาปากถุงไว้ระบายน้ำที่เกินออกไป ก่อนมัดให้กำถุงกับโคนให้จุดนี้แนบชิดกันที่สุด

จากนั้นก็มัด ปกติจะมัดกัน 2 จุด คือล่างและบนของโคนกิ่ง ควรมัดด้านล่างก่อนเพือไม่ให้วัสดุเพาะหล่น และการมัดก็เพื่อให้โคนแนบแน่นกับวัสดุให้มากที่สุด และแน่นที่สุด

หลังจากนั้น ให้ตรวจดูความเรียบร้อยว่ามีข้อบกพร่องตรงส่วนไหน หากตอนเลื่อยลึกเกินไป จนคิดว่ากิ่งจะหัก ก็ให้มัดกิ่งตรึงไว้กับลำหลักก็ได้ ระยะเวลาในการงอก ต้องสังเกตุดู ว่ารากเป็นสีน้ำตาลหรือเปล่า ประมาณ 2-3 อาทิตย์ก็จะเริ่มสังเกตุรากที่งอกออกมาใหม่ และดูตากิ่งด้วยว่าจะแตกใหม่หรือยัง

ในรูปประมาณ 1 อาทิตย์ มีรากขาว ๆ โผล่ออกมาแล้ว

เมื่อรากได้ที่แล้ว ต่อไปก็ถึงคราวที่จะดูว่า เมื่อไหร่ ไผ่ที่ถูกตอนกิ่งไว้ จะมีอายุครบ เพื่อที่จะตัดออกได้ ไม่มีสูตรตายตัว บ้างก็ว่าหลังรากเดินแล้ว 7 วัน บ้างบอกเมื่อรากเป็นสีน้ำตาล บ้างก็บอกว่าตัดเมื่อตาที่กิ่งพร้อมแตกใหม่

ทางที่ดีที่สุด ก็น่าจะเป็นเราเองที่สังเกตุดูว่า กิ่งไผที่ถูกตอนนั้น รอดแน่แล้ว ก็ตัดไปลงแปลงได้เลย และนี่ก็เป็นอีกหนึ่งในกลยุทธ์ เกษตรพอเพียง ที่ไม่ต้องไปหาซื้อไผ่ราคาแพง ๆ มาปลูก เพราะเราก็สามารถตอนกิ่งไผ่ ได้ด้วยตัวเองแล้ว

สำหรับข้อมูลอ้างอิง เรื่อง การขยายพันธุ์ไผ่ เรื่องนี้ ผู้เขียนเองจำไม่ได้ว่าเอามาจากไหน เพราะเนื้อหาส่วนนี้เป็นข้อมูลเก่า ที่เอามาเล่าใหม่ เพราะปรับปรุงเว็บไป ค่อยมีเวลาเอาเรื่องเก่า ๆ ทยอยลงมาให้ติดตามกัน เคยทำเอาไว้หลายปีมามากแล้ว หากใครเจอและอยากจะให้อ้างอิง แจ้งเข้ามาได้เลยจ้า