ปลูกผักสวนครัวในกระถาง ทำอย่างไรให้งาม

จริงๆ แล้วรูปที่เราเห็นผักในกระถางที่สวยๆ ส่วนใหญ่ถูกทำขึ้นมา ด้วยการขุดต้นผักสวยๆ จากสวน นำมาปลูกใหม่ในกระถาง เมื่อเสร็จสิ้น ก็จะเอาไปปลูกลงดินต่อไป แต่วิธีการที่เราจะแนะนำคือ การปลูกผักในกระถางโดยไม่ต้องย้ายกล้า เริ่มตั้งแต่การเพาะเมล็ดในกระถางกันเลยทีเดียว…

ปลูกผักสวนครัวในกระถาง โตและให้ผลผลิต ทำได้จริง

อย่าเชื่อในสิ่งที่คุณเห็นต่อไปนี้ ปลูกผักพื้นที่น้อย สร้างรายได้ แต่ให้ทดลองทำเองจนรู้แน่ว่า การปลูกผักสวนครัว ในกระถางทำได้จริงๆ เพราะเราทดลองมาแล้ว การปลูกผักลงดิน กับการปลูกผักในกระถาง ขั้นตอนเดียวกัน แต่กรรมวิธีในการดูแล ต่างกัน และการเจริญเติบโตของผักบนแปลงปลูกกับในกระถาง ก็ต่างกันด้วย

ทำไมเราปลูกผักในกระถางเอง ถึงไม่งามเหมือนที่ซื้อจากร้านค้า

อย่างแรกต้องเรียนรู้ก่อนว่า ร้านค้ามีการดูแลเอาใจใส่ต่อพืชผักและต้นไม้ภายในร้านอย่างดี รดน้ำพรวนดินให้ปุ๋ยอยู่บ่อยๆ เพราะไม่อย่างนั้นก็ขายไม่ได้ แต่การที่เราปลูกเอง หรือซื้อมาไว้ที่บ้าน

เราจะต้องดูแลต้นไม้พืชผักของเรา ให้ดีเหมือนที่ร้านค้าทำ เพราะเมื่อคุณตัดสินใจคิดที่จะปลูกพืชผักในกระถาง จะต้องมีเวลาสำหรับการดูแลเอาใจใส่พืชผักเหล่านั้นมากเป็นพิเศษ มากกว่าการปลูกพืชผักในสวนหรือลงดินแบบปกติ จะมาทำทิ้งๆ ขว้างๆ ไม่ได้เด็ดขาด

ปลูกผักหรือต้นไม้ใดๆ ในกระถาง ต้นไม้หาอาหารเองไม่ได้ เพราะพื้นที่ในกระถางมีจำกัด ต้นไม้จะได้อาหารและแร่ธาตุเฉพาะพื้นที่ในกระถาง เมื่อแร่ธาตุหมด ก็เหี่ยว เฉา และตายในที่สุด ต่างกับการปลูกลงดิน รากยังสามารถควานหาอาหารเองได้

ผักสวนครัวในกระถาง ปัจจัยที่ทำให้โตและงอกงาม

อันดับแรกสุดคือ ควรเลือก ผักสวนครัวรั้วกินได้ที่ควรปลูกไว้ติดบ้าน ที่มีระบบรากไม่ลึกมาก และมีรากไม่เยอะจนเกินไป จนไปทำให้พื้นที่ในกระถางไม่เพียงพอต่อการเติบโต ควรเลือกปลูก ผักสวนครัวชนิดต่างๆ ที่มีขนาดต้นไม่สูงมากเมื่อโตเต็มที่ เลือกพืชผักที่มีอายุสั้น เช่น ผักชี ผักบุ้ง คะน้า หอม ผักกาด ส่วนผักที่มีลำต้นสูงกว่า 30 ซม.ขึ้นไป เช่น กะเพราะ โหระพา พริก มะเขือ ควรเลือกใช้กระถางที่มีขนาดใหญ่และลึกมากเป็นพิเศษ ตามสัดส่วนของต้นพืช

หากใช้กระถางไม่เหมาะสม จะทำให้พืชผักเจริญเติบโตได้ไม่ดี ที่สำคัญ คอยหมั่นรดน้ำพรวนดิน แม้จะอยู่ในกระถาง แต่การพรวนดินเปลี่ยนดินให้พืชผักบ่อยๆ ก็จะทำให้พืชผักเจริญเติบโตได้ดี ให้ผลผลิตมีคุณภาพไม่แพ้การปลูกในสวนในไร่เลยทีเดียว ที่สำคัญ สามารถจำกัดการให้น้ำให้ปุ๋ยได้สะดวกกว่า และใช้พื้นที่น้อยกว่ามาก

การเลือกกระถาง เป็นหัวใจหลักสำหรับการปลูกผักในกระถาง เพราะหากใช้กระถางเล็กไป ผักก็ไม่โต ใช้กระถางใหญ่ไป วัชพืชก็งอกมาแย่งอาหาร หัวใจรองคือดินปลูก และการดูแลเอาใจใส่อย่างต่อเนื่อง เพราะผักในกระถาง จะได้อาหารเฉพาะที่มีในกระถางเท่านั้น

ปลูกผักสวนครัว ควรเริ่มต้นอย่างไร

อย่างที่ทราบ ควรเลือกชนิดของพืชผักที่ต้องการปลูกก่อน ผักที่มีระบบรากไม่ลึกและไม่เยอะ ใช้กระถางใบเล็กได้ พืชผักที่มีต้นสูง เมื่อเติบโตเต็มที่แล้ว ควรใช้กระถางใหญ่ แต่ก็ไม่ได้มีข้อยกเว้นในเรื่องการเปลี่ยนและย้ายกระถางปลูก เพียงแต่การทำบ่อยๆ พืชผักจะหยุดการเติบโตไปในช่วงนั้นๆ และทำให้ผักโตช้ากว่าที่ควรจะเป็น

วิธีการ ปลูกผักสวนครัวในกระถาง นั้นง่ายมาก แค่นำดินมาใส่ในกระถางให้เต็ม ไม่ต้องกดแน่นเกินไป หยอดเมล็ดผักลงไป ทับหน้าด้วยดินบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม ทิ้งไว้ในที่ร่มไม่โดนแดด รดน้ำทุกวันจนกว่าเมล็ดผักจะงอกเป็นต้นอ่อน จึงค่อยนำกระถางมาอยู่ในที่มีแสงรำไรไม่จัดมาก รดน้ำบ่อยๆ ตามแต่ชนิดของผัก บางชนิดต้องการน้ำวันละครั้ง บางชนิดต้องการน้ำมาก แต่ไม่ท่วมขัง เมื่อต้นผักโตเต็มที่ก็จัดการย้ายมาให้โดนแดดได้ทั้งวัน จำไว้ว่า ผักบางชนิดก็ไม่ได้ต้องการแดดจัดๆ ควรศึกษาชนิดของผักที่ต้องการปลูกด้วย เพื่อจัดพื้นที่ให้เหมาะสม

การเปลี่ยนกระถางปลูก ควรอยู่ในกรณีจำเป็นจริงๆ เช่น เมื่อเห็นว่าพืชผักหยุดการเติบโตแล้วเพราะกระถางเล็กไป หรือเกิดโรคที่ทำให้ตายหรือเสียหาย ก็จำเป็นต้องเปลี่ยนกระถางปลูก ส่วนกรณีอื่นๆ ไม่แนะนำ เพราะจะทำให้พืชผักหยุดการเติบโตไปช่วงหนึ่ง

ส่วนการดูแลด้านอื่นๆ เช่น ให้ปุ๋ย พรวนดิน ควรทำในบริเวณรอบนอก พยายามอย่าให้โคนต้นพืชผักได้รับการกระทบกระเทือนหรือเสียหายมากนัก เพราะการทำให้ระบบรากเสียหาย นั่นหมายถึงต้นไม้จะหยุดการเติบโตไปซักพักเพื่อซ่อมแซมรากที่เสียหาย

หากการเปลี่ยนกระถางจำเป็นต้องเปลี่ยนดินเก่าออกมากกว่า 70% ซึ่งจะทำให้รากพืชเกิดความเสียหาย ควรริดใบพืชผักออกให้มากที่สุด (หมดทั้งต้นยิ่งดี) เพื่อลดการคายน้ำ จะทำให้พืชผักมีโอกาสรอดตายสูงกว่าปกติ และแตกใบอ่อนเติบโตได้ดียิ่งขึ้น

ปลูกผักสวนครัว จากการนำส่วนโคนที่มีรากมาปลูก ด้วยเทคนิค กินผักอย่าทิ้งราก ก็เป็นวิธีที่นิยม เนื่องจากผักสวนครัวหลายชนิดไม่ต้องใช้กระถางใหญ่ บางชนิดเพียงแค่แก้วกาแฟเล็กๆ ก็ปลูกจนสามารถเก็บผลผลิตได้เรื่อยๆ

อยากปลูกพืชที่เป็นไม้ยืนต้นในกระถาง ทำอย่างไร

ตัวอย่าง การปลูกมะนาว มะละกอ มะกรูด มะพร้าว หรือแม้กระทั่ง มะขาม ลงในกระถาง ทำได้ไม่ยาก แต่ทำในแบบ บอนไซ ซึ่งไม่ใช่การปลูกพืชผักในแบบวิธีปกติ เพราะการปลูกไม้ยืนต้นในกระถางนั้นจะต้องมีการดูแลเป็นพิเศษ เพราะถ้าปลูกทิ้งขว้าง มีสองผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้นคือ กระถางแตกเพราะรากพืชพยายามแทงลงดิน อีกทางคือพืชชนิดนั้นตายหรือเลี้ยงไม่โตเนื่องจากสารอาหารในกระถางมีไม่เพียงพอ

ทางแก้ง่ายมากๆ ทั้งสองผลลัพธ์ มีทางแก้เดียวคือ ใช้กระถางใหญ่ๆ โดยคำนวณจากเส้นรอบวงของพืชชนิดนั้นๆ ในแบบโตเต็มที่ นำมาหาร 2 เพื่อกำหนดขอบเขตของรากคร่าวๆ เช่น มะนาว ความกว้างของพุ่มประมาณ 2 เมตร เราอาจใช้กระถางที่เป็นวงบ่อขนาด 1 เมตร ปลูกได้ ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ต้องคำนวณระดับความสูงของรากด้วย ต้นไม้บางชนิดปลูกโดยการเพาะเมล็ด มีรากแก้ว จำเป็นต้องใช้กระถางสูงๆ ไม่อย่างนั้นก็ต้องเปิดท้ายกระถางให้ต้นไม้สามารถแทงรากลงดินได้

ในขณะเดียวกัน การปลูกไม้ในกระถางแบบบอนไซ จะเป็นการบังคับรากและลำต้นให้มีขนาดเท่าที่ต้องการ โดยการตัดทดกิ่ง ริดใบ เพื่อให้พืชมีความสูงในสัดส่วนที่ต้องการ แต่ไม่ได้ไปทำลายการเติบโตของพืช ในทางกลับกัน วิธีนี้จะต้องจัดการกับกระถางปลูก ดินปลูก และเปลี่ยนวัสดุปลูกบ่อยๆ เพื่อให้พืชได้โตอย่างเต็มที่ พืชบางชนิดมีผลผลิตด้วย แต่วิธีนี้นิยมปลูกเพื่อความสวยงามมากกว่าการใช้ประโยชน์จากผลผลิต

ปลูกพืชในกระถางอย่างไร จึงได้ผลผลิตเร็ว

เคล็ด(ไม่)ลับ สำหรับการปลูกพืชผักผลไม้ในกระถาง ให้ได้ผลผลิตเร็วๆ นั่นคือ ควรใช้กิ่งตอนในการปลูก ไม่ควรใช้ต้นที่เกิดจากเมล็ด เนื่องจากพืชจะมีรากแก้วที่เป็นอุปสรรคต่อการเติบโตในกระถาง เพราะมีพื้นที่จำกัด

ไม่ว่าจะเป็นมะม่วงในกระถาง มะนาวในกระถาง แม้แต่มะละกอในกระถาง หากต้องการความรวดเร้วในการเร่งผลผลิต แนะนำให้เลือกกิ่งตอนที่สมบูรณ์และมีคุณภาพที่เชื่อถือได้จากร้านค้านำมาปลูก จะทำให้ได้ผลผลิตเร็วขึ้นอย่างแน่นอน