ต้นพุดกังหัน เหมาะเป็นไม้ในสวนไว้ใกล้บ้าน : บทความน่ารู้ เกษตรอินทรีย์แบบพอเพียง

พุดกังหัน หรือ Pinwheel Jasmine เป็นไม้พุ่ม ระดับความสูงประมาณ 1-3 เมตร มีถิ่นกำเนิดในแถบประเทศบราซิล และเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ

แต่สามารถเติบโตได้ในประเทศไทย เพราะสภาพแวดล้อมไม่ต่างกันมาก นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ จัดแต่งสวนให้ดูร่มรื่น และเน้นเป็นมุมพักผ่อนที่ใกล้ชิดธรรมชาติ ได้ดีมาก ใครอยากแต่งสวน หามุมพักผ่อนที่เน้นสัมผัสกับธรรมชาติมาก ๆ ต้องไม่ลืมที่จะเลือก พุดกังหัน อย่างแน่นอน

ต้นพุดกังหัน เป็นพืชที่ต้องการน้ำ ไม่ทนแล้ง แดดจัดก็อยู่ได้ หรือแสงรำไรก็โตได้ แต่ไม่ค่อยออกดอก หากอยู่กลางแจ้งแดดจัด ดอกจะเยอะเป็นพิเศษ และออกดอกตลอดทั้งปี ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว ไม่เป็นอันตราย แต่หากปลูกไว้ใกล้ ๆ บ้าน อาจต้องหมั่นเก็บกวาดดอกที่ร่วงทุกวัน

จัดสวนด้วยพุดกังหัน

ส่วนใหญ่เน้นแบบที่เรียบง่าย สบาย ๆ เช่น สวนโมเดิร์น สวนแนวยุโรป หรือสไตล์บาหลี มุมนั่งเล่นสไตล์มินิมอล ด้วยพุดกังหันที่ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง ไม่หนามาก ก็ได้มุมพักผ่อนที่ดี หรืออยากจะปลูกในสวนทั่ว ๆ ไปตามใจอยากก็ได้เช่นเดียวกัน เนื่องจากออกดอกตลอดทั้งปี ดอกจะส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ ในทุกช่วงเย็น ๆ หรือช่วงแดดร่มลมตก

มีความเชื่อกันว่า ถ้าได้กลิ่นดอกพุดกังหัน แปลว่าฝนอาจจะกำลังตก หรือถึงยามเย็นแล้ว

ขอบคุณภาพจาก บ้านและสวน

ขอบคุณภาพจาก กิ่งก้านใบ

ต้นพุด มีกี่ชนิด

พุดที่นิยมปลูกมีประมาณ 24 ชนิด แต่ที่ผู้เขียนชอบและนำมาจัดสวน จะมี 5 ชนิดดังนี้

พุดซ้อน ไม้พุ่มขนาดกลาง ความสูง 1-2 เมตร แตกกิ่งมาก ใบเดี่ยวสีเขียวเป็นมัน ดอกเดี่ยวสีขาว มีทั้งดอกชั้นเดียวและกลีบซ้อน นิยมนำดอกไปร้อยมาลัยบูชาพระ จัดว่าเป็นดอกพุดที่สวยงามมากพันธุ์หนึ่ง
พุดกังหัน ไม้พุ่ม ใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม เป็นมัน ปลายใบแหลม ขอบเรียบ มีสีเขียว ดอกสีขาว กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยก 5 แฉก คล้ายกังหันหรือกงจัก บิดเวียนไปทางเดียวกัน
พุดศุภโชค ไม้พุ่มเตี้ย สูง 1-3 เมตร ใบเดี่ยว รูปมน เป็นมัน สีเขียว ดอกออกเป็นช่อกระจุกที่ปลายยอด ดอกสีขาว โคนดอกเป็นหลอด รูปไข่ ปลายกลีบมัน ปลูกเป็นไม้ประดับริมรั้ว
พุดสามสี ไม้พุ่ม สูง 1-3.5 เมตร แตกกิ่งมาก กิ่งเล็กเปราะ ใบเดี่ยว รูปรี ผิวใบด้านบนสีเขียวอมเหลือง กลีบดอกหยักเป็นลอน เมื่อเริ่มบานมีสีม่วงเข้ม แล้วค่อยจางลงเป็นสีม่วงอ่อน จนกลายเป็นสีขาวแล้วร่วง
พุดตะแคง ไม้พุ่มขนาดกลาง ความสูง 1-1.50 เมตร กิ่งมาก ใบเดี่ยว รูปใบหอก ดอกออกเป็นช่อ เมื่อเริ่มบานมีสีขาว พอบานเต็มที่จะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และบิดตะแคงตามกันเหมือนกังหัน เหมาะปลูกเป็นไม้กระถาง ปลูกริมรั้ว ริมทางเดิน บังมุมกำแพง

ส่วนต้นพุดชนิดอื่น ๆ อีก 19 ชนิด ก็จะมีดังนี้คือ พุดกุหลาบ, พุดภูเก็ต หรือพุดป่า, พุดเวียดนาม, พุดพิชญา, พุดเศรษฐีสยาม, พุดน้ำบุศย์, พุดกังหันใบด่าง, พุดโกเมน, พุดชมพู, พุดดง, พุดดอกปีบ, พุดดาราราย, พุดดุจดาว, พุดทูอินวัน, พุดผา, พุดวิรัชศิลป์, พุดศุภฤกษ์, พุดหัตยา และ พุทธชาด

การปลูกต้นพุดกังหัน

สามารถปลูกลงในกระถางได้ แต่ควรใช้กระถางใหญ่ ให้เหมาะสม แนะนำหาเนื้อที่สำหรับปลูกลงดินจะดีกว่า เพื่อกิ่งและต้นจะได้แข็งแรง เพราะหากขาดแร่ธาตุและสารอาหารไม่เพียงพอ ใบจะร่วง กิ่งจะหักเปราะ ลำบากดูแล รูปทรงต้นอาจไม่สวยอย่างใจคิด

ดินปลูก แนะนำ ดินปนทราย ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมักทั่วไป ผสมกับดินปลูกในท้องถิ่น ทรายจะทำให้การระบายน้ำได้ดี โดยผสมในอัตราส่วน ดิน 1 ส่วน ทราย 1 ส่วน และปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก 1 ส่วน

น้ำ ต้นพุดเป็นพืชที่ชอบน้ำมาก แต่ไม่ท่วมขัง และการระบายน้ำต้องดี สามารถรดน้ำได้วันละครั้งหรือ 2 ครั้งในทุกวัน ต้องการแดดจัด แต่หากอยู่ในที่ร่วมก็เติบโตได้ ขอเพียงในพื้นที่ปลูกให้มีแสงส่องถึงเพียงครึ่งวันก็เพียงพอ

โรคและแมลง ส่วนใหญ่จะไม่มี เว้นแต่เรื่องขาดแร่ธาตุและแสงแดดไม่เพียงพอ ใบจะเหลือง แนะนำเติมปุ๋ยคอกให้เยอะ ๆ สังเกตุดิน หากดินแห้งเกินไป ใบเหลือง กิ่งจะแห้งเปราะ ให้เพิ่มน้ำ แต่หากดินชุ่มน้ำมากเกินไป ใบจะแห้งไม่ค่อยมัน อาจลดการให้น้ำลง หรือทำให้การระบายน้ำให้ดีขึ้น

ภาพ :