มะนาววงปูน ปลูกผักพื้นที่น้อย สร้างรายได้ ที่รู้จักกันดีเมื่อกว่า 10 ปีก่อนจนกระทั้งกระแสเริ่มหาย แต่ปัจจุบันด้วยสภาพเศรษฐกิจปัจจุบัน ดูเหมือนกระแสการปลูกมะนาววิธีแบบนี้จะเริ่มกลับมาคึกคักอีกรอบ
ในพื้นที่รกร้างว่างเปล่า อย่างน้อยก็ยังมีประโยชน์ดีกว่าปล่อยที่ทิ้งไปเฉยๆ กับภาพวงบ่อซีเมนต์ที่ตั้งเรียงรายเป็นแถวๆ กลางไร่นา เห็นยังไงก็ต้องรู้ว่านี่คือ “การปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์” แม้ต้นมะนาวจะยังไม่โตมาก แต่พอเข้าไปดูใกล้ๆ บางคนอาจกำลังทำผิดวิธีอยู่ก็ได้
เพราะดูเหมือนการทำสวนมะนาวแบบนี้ แม้จะเริ่มกลับมาฮิตในหมู่เกษตรกรหน้าใหม่ แต่หารู้ไม่ว่า บางครั้งก็พลาดในเรื่องที่ไม่ควรพลาด
การปลูกมะนาวในวงปูน หรือมะนาววงบอซีเมนต์ เริ่มกลับมานิยมกันมากขึ้น
แน่นอน มันไม่ใช่วิธีใหม่อะไร เพราะการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ มีมานานแล้วและกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกในช่วงแรกก็สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ จนรู้เรื่องทะลุปรุโปร่งกันแล้วว่าควรจะปลูกอย่างไรถึงได้ผล แต่ก็มีไม่น้อยที่เจ๊งไปก็เยอะ และปัจจุบันนี้ราคามะนาวก็เริ่มมีการขยับตัว แม่จะไม่หวือหวา เพราะหากอยู่ในช่วงมรสุมหรือภัยพิบัติ และพื้นที่เกษตรบางแห่งได้รับผลกระทบจากสภาพแวดล้อม แน่นอนว่าอาจทำให้ราคาของมะนาวกระเตื้องมากขึ้น แต่ในขณะเดียวกัน สภาพเศรษฐกิจที่อยู่ในช่วงโรคระบาดแบบนี้ คนจะหันกลับไปเป็นเกษตรกรกันมาก และมะนาวก็อาจล้นตลาดในอีกไม่นานนัก
ปลูกมะนาวในวงบ่ออย่างไร ให้ได้ผลดก และคุณภาพดี
กลับมาเรื่องการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ วันนี้จะมาชำแหละแบบครบสูตรกันเลย ว่าทำอย่างไรถึงจะได้ผลผลิตดี ปลูกแล้วลูกดก อ่านบทความนี้จบแล้วลงสวนไปปลูก ต้องได้มะนาวลูกดกแน่ นั่งยันนอนยันกันเลย
ก่อนอื่นเกษตรกรต้องยอมรับกับความจริงที่ว่า หากปลูกมะนาวหลายต้นจะต้องมีค่าใช้จ่ายมากกว่าการปลูกแค่ต้นสองต้น เนื่องจากศัตรูพืชของมะนาวมีหลากหลาย เมื่อมีการบุกรุกของศัตรูพืชชนิดหนึ่ง มันจะลากอีกหลายๆ ชนิดเข้ามาโดยอาจตั้งตัวแทบไม่ทัน ที่สำคัญคือ การแก้ก็ต้องตัดทำลายเพื่อไม่ให้ลุกลาม หากทำลายแค่ต้นเดียวและผู้ปลูกไม่เดือดร้อน ยังไงก็มีมะนาวกินไม่เสียหาย แต่หากมีจำนวนเยอะ ต้องทำใจรับความเสี่ยงและต้องวางแผนให้ดีเสียก่อน
เพราะมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ก็เหมือนกับพืชในกระถางทั่วไป จำเป็นต้องดูแลรดน้ำ ให้ปุ๋ย ไม่ให้ขาด และต้องลงทุนกับกระถางให้ดี จะปลูกแล้วปล่อยเลยไม่ได้เด็ดขาด
ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ต้องเริ่มต้นด้วยการวางแผนให้ดี ก่อนจะเสียหายหลายแสน
ปลูกมะนาวในวงบ่อ ในปริมาณมากหลักร้อยต้นขึ้นไปจนถึงหลายพันต้น ไม่เหมาะกับการทำเกษตรอินทรีย์
เพราะเอาไม่อยู่ ต้องพึ่งพาเคมีเข้าช่วยถึงจะสามารถดูแลได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะศัตรูสำคัญของมะนาวนั้นจะทำให้ต้นมะนาวไม่โต เพราะถูกดูดกินน้ำเลี้ยง ทำให้การลงทุนในจำนวนมากจะเกิดความเสี่ยง หัวใจสำคัญในการลงทุนจำนวนมากคือการ Cut Loss ว่าผู้ปลูก สามารถรับกับความเสี่ยงได้ดีแค่ไหน
สาเหตุหนึ่งที่การทำเกษตรอินทรีย์แล้วไปไม่รอด เพราะต้องเจอกับปัญหาศัตรูพืชทั้งหลายแหล่ หากเลือกจะปลูกมะนาวในวงบ่อจำนวนมาก เท่าที่มีคนทดลองให้ผลได้แค่ขับไล่ ไม่ได้ฆ่า หากจำเป็นต้องไล่กันทุกวันก็ไม่ไหว ต้นทุนมาก นึกถึงการต้องไล่แมลงกันวันละพันต้นคงไม่สนุก น้ำส้มควันไม้ใช้ไม่ได้ผลกับต้นมะนาว ไล่หนอนต่างๆ ไม่ไป สารสะเดา ไล่หนอนได้ดีแต่ไม่ไล่พวกเพลี้ยไก่แจ้ ฉีดไปก็บินหนี แล้วก็กลับมาเกาะใหม่ ส่วนเชื้อราก็ยุ่งยาก ต้องมีเวลา ต้องเพาะเชื้อ 1 วัน แล้วถึงจะฉีดได้ แต่หากลงทุนไปแล้วต้นตายหมด ก็เจ๊ง
วิธีทำเกษตรอินทรีย์ที่ง่ายมากๆ คือ การปลูกพืชให้พอดูแลไหวได้ทั่วถึง และรับความเสี่ยงได้ว่า หากต้นมะนาวเกิดโรค ตัดทิ้งไปนิดหน่อยก็ไม่เสียหายมาก
ทำเกษตรในปริมาณมากทุกรูปแบบ ไม่เหมาะกับการทำแบบเกษตรอินทรีย์
ข้อดีของการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ หรือวงปูน
ควบคุมและจัดการทุกอย่างได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นด้านแร่ธาตุอาหารในดิน การให้น้ำ+ปุ๋ย และสามารถทำให้มะนาวออกลูกนอกฤดูได้ ในปัจจุบันก็มีสายพันธุ์มะนาวที่ออกลูกดก ออกลูกทั้งปีอยู่ด้วย รวมไปถึงสามารถปลูกได้ในพื้นที่น้ำท่วมขังในเวลาไม่นานได้ในระดับนึง ถึงน้ำท่วมก็ไม่ตาย
มะนาวที่ออกลูกได้ทั้งปีและทนแล้งได้ดี
มะนาวตาฮิติทรงกลม เป็นมะนาวสายพันธุ์ที่ทนแล้งได้มาก ใบใหญ่ เติบโตเร็ว ทนต่อโรคและแมลงศัตรูพืชได้หลายชนิด
วิธีให้มะนาวตาฮิติออกลูกทั้งปี คือการให้น้ำเป็นระยะประมาณ 3 วันต่อครั้ง อย่าให้น้ำบ่อยเกินไป เพราะการให้น้ำบ่อยมะนาวจะแตกยอดใหม่อยู่ตลอดเวลาจนไม่ติดลูก หากดินมีไนโตรเจนสูงยิ่งจะทำให้ไม่ออกลูกเลย
ควรใส่ปุ๋ยที่มีไนโตรเจนต่ำ ฟอสฟอรัสสูง และโปแตสเซียมปานกลาง ปุ๋ยอินทรีย์ที่ทำมาจากผลไม้ หรือมูลสัตว์ที่กินผลไม้จะทำให้ต้นมะนาวตาฮิติออกดอกได้ดี ไม่แนะนำปุ๋ยที่มีส่วนผสมของจากเศษซากสัตว์หรือมูลจากสัตว์ที่กินเนื้อมาก เพราะจะมีไนโตรเจนสูง ทำให้แตกยอดใหม่เยอะแต่ออกดอกน้อย
สูตรปุ๋ยเคมีที่แนะนำคือ 8-24-8 ,16-20-0 หรือปุ๋ยสูตรที่มีต้วหน้าต่ำ ตัวกลางสูง ใช้ร่วมกับมูลสัตว์จะเร่งดอกเร่งผลได้ดีมาก
เพิ่มเติมเรื่อง แร่ธาตุอะไรใช้เร่งดอกเร่งผล
ข้อเสียของการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
ปัญหาอย่างหนึ่งของการปลูกมะนาวในวงบ่อ คือเรื่องของน้ำ และการจัดการน้ำ รวมไปถึงต้นทุนในการปลูกและดูแลรักษาที่มากกว่าการปลูกในแปลง ถึงแม้จะคล้ายกับการปลูกพืชในกระถาง แต่การเคลื่อนย้ายก็ไม่สะดวกเท่าที่ควร เกษตรกรบางรายเลือกที่จะเปลี่ยนวงปูนซีเมนต์ไปเป็นยางรถยนต์เก่า เพราะเมื่อต้องการย้ายที่ปลูกหรือทำลายต้นเพื่อปลูกใหม่ ก็ง่ายและไม่เสียต้นทุนมากนัก เพราะยางรถยนต์ไม่แตก ขนย้ายง่ายกว่า
การปลูกมะนาวในวงบ่อบนพื้นที่ลุ่ม และการแก้ปัญหาน้ำท่วม
หากปลูกมะนาวในพื้นที่ลุ่ม มักจะเกิดน้ำท่วม ปัญหานี้ไม่เป็นแต่เฉพาะการปลูกในวงบ่อ การปลูกแบบปกติก็เจอปัญหาน้ำมาก น้ำท่วมรากเป็นเวลานาน ทำให้เกิดรากเน่า จึงต้องมีการลงทุนที่ค่อนข้างสูง
วิธีแก้คือ หากปลูกในวงบ่อซีเมนต์ ต้องยกที่ปลูกให้สูงกว่าระดับพื้นเดิมเพื่อให้รากมะนาวพ้นน้ำหรือไม่จมน้ำมาก เกษตรกรบางคนจึงใช่วงบ่อซีเมนต์ต่อขึ้น 2 วง เพื่อทำการปลูกมะนาว ทำแบบนี้น้ำท่วมก็ไม่เป็นไร แต่ค่าใช้จ่ายจะสูง ส่วนเกษตรกรไหนหนีปัญหานี้ไม่ได้ แนะนำให้ขุดเป็นร่องสวนทำให้เป็นพื้นที่ต่างระดับ ให้วงบ่อซีเมนต์มีระดับที่สูงกว่าระดับเดิม ก็อาจแก้ปัญหาได้บ้าง แต่หากแก้ไม่ได้แนะนำปลูกพืชที่สามารถทนน้ำท่วมขังได้ : ดูเรื่อง พืชทนน้ำท่วม
หาก ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์บนพื้นที่ดอน ที่สูง น้ำไม่ท่วม ก็ต้องทำระบบน้ำให้เพียงพอ เพราะมะนาวนั้น ในช่วงหนึ่งของการปลูกจะต้องเร่งดอกและใบ ช่วงนี้จำเป็นต้องให้น้ำอย่างเพียงพอ ขาดน้ำไม่ได้เลย ดังนั้นต้องวางระบบน้ำให้ดี อีกทั้งสายพันธุ์มะนาว ก็มีส่วนในการปลูกเพื่อให้ผลผลิตด้วย
สายพันธุ์มะนาวลูกดก ที่นิยมปลูกเพื่อสร้างรายได้
- มะนาวแป้น
– จุดเด่น : มีหลายสายพันธุ์ ให้ผลผลิตตลอดปี ไม่ต้องบำรุงมาก ออกผลง่ายในฤดูแล้ง
– จุดด้อย : ไม่ทนโรคแคงเกอร์ - มะนาวหวาน
– จุดเด่น : ผลใหญ่ เนื้อฉ่ำน้ำ ไม่มีเมล็ด รสหวานปนเปรี้ยว ออกผลตลอดทั้งปี
– จุดด้อย : รสหวาน กลิ่นฉุน -
มะนาวไร้เมล็ด
จุดเด่น : ราคาแพง ทนทานโรค ให้น้ำเยอะ ไม่มีเมล็ด แมลงไม่กิน ออกผลช่วงหน้าแล้ง
จุดด้อย : กลิ่นหอมไม่ค่อยมาก -
มะนาวเลมอน
– จุดเด่น : เนื้อฉ่ำน้ำ รสชาติดี มีประโยชน์และสรรพคุณเยอะ
– จุดด้อย : ให้ผลผลิตค่อนข้างช้า ใช้เวลาประมาณ 2-4 ปี ถึงจะออกลูก -
มะนาวตาฮิติ
– จุดเด่น : ผลใหญ่ ไร้เมล็ด ปลูกง่าย โตเร็ว ออกผลตลอดปี ทนโรคและแมลง
– จุดด้อย : เปลือกหนา คนไทยไม่ค่อยชอบ
เริ่มปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ต้องให้ถูกวิธี
มาเริ่มปลูกกันเลย ถ้านึกไม่ออกให้นึกถึงพืชในกระถางเป็นหลัก เพียงแต่เปลี่ยนกระถางเป็นวงปูนซีเมนเท่านั้น
หลังการเตรียมพื้นที่ได้แล้ว ให้กะระยะการวางวงบ่อปูนซิเมนต์ โดยมีระยะห่างประมาณวงละ 3-4 เมตร ถ้ามีพื้นที่มากอาจห่างถึง 5 เมตรก็ได้ เพื่อให้เกิดความสะดวกในการเก็บเกี่ยวและดูแลตัดการ เมื่อต้นมะนาวโตเป็นพุ่มจะได้ไม่เบียดกันมาก หลังจากนั้นก็ใช้ฝาปิดรองพื้นเพื่อป้องกันรากใชถึงดินและกันน้ำเข้า
ต้องปิดฝารองพื้น หากใครไม่ปิดฝารองพื้น ก็ไม่มีประโยชน์หากจะปลูกในวงบ่อซีเมนต์ และรอวันแย่ๆ ในอนาคตได้เลย เพราะมะนาวจะไม่มีวันติดลูก หรือติดลูกช้ามาก
นอกจากดินปลูกมะนาวแลัว ในวงบ่อซีเมนต์ต้องใส่อะไรอีกบ้าง?
แล้วแต่เทคนิคแต่ละคน บางคนใส่ก้อนหินใหญ่ๆ ลงไปเป็นฐานประมาณ 1-2 ก้อน เหตุผลก็เพื่อความโปร่งโล่ง รากพืชได้สัมผัสกับอากาศได้มากขึ้น อาจใข้ตะกร้าครอบให้เป็นโพรงไว้ก็ได้ และข้อดีของการทำวิธีนี้คือทำให้รากมะนาวไม่ลงถึงพื้นทั้งหมด มีอากาศให้รากได้หายใจและดินโปร่ง ร่วนซุยมากขึ้น รากวิ่งได้ดีขึ้น มะนาวโตเร็วขึ้น
การปลูกวิธีนี้ไม่ควรทำให้ดินแน่นมาก หากดินแน่นเกินไปมะนาวจะโตช้า อย่าลืมว่ามะนาวเป็นพืชที่ทนแล้งได้ดี แต่ไม่ทนน้ำท่วมขัง การปลูกบนก้อนหินก็สามารถให้ผลผลิตได้ไม่ยาก
ถ้าไม่เน้นวัสดุแปลกๆ ก็รองก้นบ่อด้วยปุ๋ยคอก และวัสดุปลูกอื่นๆ อาจใช้ปุ๋ยเคมีร่วมด้วยกรณีปลูกเยอะเน้นปริมาณ แล้วเทดินให้เกือบเต็มวงปูน ให้เหลือพื้นที่ด้านบนไว้ประมาณ 1/2-1 คืบ และรดน้ำให้ชุ่ม ดินและวัสดุปลูกอาจมีการยุบตัว จะได้มีปริมาณที่พอดีเมื่อตอนนำต้นกล้ามาลง และเติมดินถมจนพูนมิดโคนกล้าอีกต่อหนึ่ง
วัสดุปลูกเหมือนการปลูกพืชกระถางทั่วไป รองพื้นด้วยปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมักให้มากเข้าไว้ในช่วงแรกของการปลูก และคอยเติมบ่อยๆ ในช่วง 2-3 ปีแรก
ต่อวงปูนซีเมนต์ขึ้นไปอีกชั้นเพื่อให้รากมะนาวหนีน้ำท่วม และได้จำนวนแร่ธาตุมากขึ้น วิธีนี้เหมาะกับการปลูกในพื้นที่ลุ่มและน้ำท่วมถึง
เมื่อจัดการวงปูนและดินปลูกได้แล้ว ก็อาจทิ้งไว้ซักอาทิตย์เพื่อรอดินยุบตัวให้ดีขึ้น หรือใครจะนำกล้ามะนาวมาปลูกเลยก็ไม่ได้ผิดอะไรหากมีกล้าพันธุ์พร้อมอยู่แล้ว
การเตรียมกล้าพันธุ์ อาจใช้กิ่งตอนที่ใส่ถุงเพาะชำไว้ประมาณ 2 อาทิตย์หรือกิ่งชำที่เห็นรากงอกในถุงแล้วก็ได้ นำมาลงปลูกได้โดยการวางกล้าไว้ตรงกลางบ่อ ให้ส่วนฐานลึกห่างจากขอบบนวงบ่อประมาณ 1-2 นิ้ว
หากโคนรากเมื่อวางตำแหน่งปลูกแล้วเห็นว่าอยู่ลึกเกินไป ให้ใช้ดินถมเพิ่มลงไปเพื่อปรับระดับความสูงให้ใกล้กับปากวงบ่อซีเมนต์ (ถ้าปลูกลึกเกินไปจะทำให้รากมะนาวไชลึกจนถึงก้นวงบ่อได้เร็วขึ้น ระยะยาวอาจทำให้มะนาวแคระแกร็นได้ เนื่องจากสารอาหารยังละลายลงไปได้ไม่ถึงก้นบ่อ)
เมื่อปลูกในระดับดีแล้วจะได้ส่วนฐานกล้าเกือบพอดีกับขอบวงบ่อ แล้วจัดการถมกลบด้วยดินปลูกอีกจนพูน รดน้ำซ้ำจนชุ่ม ใช้ไม้ค้ำยันต้นเพื่อป้องกันต้นเอน แล้วทำการติดตั้งตัวให้น้ำได้เลย
การปลูมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ใช้ปุ๋ยเคมีอะไรบ้าง?
เริ่มตั้งแต่ต้นจนจบ ถ้าปลูกน้อยต้น จัดการได้ง่ายด้วยเกษตรอินทรีย์ หากมีการปลูกหลักร้อยต้นขึ้นไป แนะนำสูตร 21-7-14 เร่งการเติบโตของต้น และให้ผล สูตร 15-5-20,13-13-21,8-24-24 สำหรับให้ต้นมะนาวสะสมอาหารเพื่อสร้างตาดอก ทำให้ผลเปลือกบางลง แต่ควรใช้ให้ถูกช่วง หากขี้เกียจแนะนำให้ใช้น้อยๆ แต่ถี่ หรือใช้อาทิตย์ละครั้ง หรือ 10 วันครั้ง
มะนาวให้ผลผลิตตามฤดูกาลในรอบ 1 ปี สามารถให้ผลผลิตได้ 2 ครั้ง ครั้งแรกจะออกดอกประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน และสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ประมาณเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม และมีการออกดอกอีกครั้งในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน และเก็บเกี่ยวผลผลิตในเดือนธันวาคม-มกราคม ซึ่งเป็นช่วงปลายฤดูกาลของมะนาว
การทำให้มะนาวออกลูกต่างออกไปในช่วงเวลาปกติ จำเป็นต้องจำกัดหรือสร้างจุดเหลื่อมล้ำขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าวออกไปให้ยาวนานกว่าเดิม ซึ่งตรงนี้เป็นข้อดีของการปลูกมะนาวแบบนี้ เพราะสามารถจำกัดเงื่อนไขได้โดยตรง เช่น น้ำ และสภาพดิน การงดน้ำจะทำให้มะนาวเข้าใจว่าต้องทิ้งใบสร้างดอก การให้น้ำจะทำให้มะนาวเข้าใจว่าต้องแตกกิ่งแตกตาสร้างยอด ฯลฯ เหตุนี้จะส่งผลให้มะนาวสามารถให้ผลผลิตได้ต่างออกไปในรอบฤดูกาลปกติได้
ด้วยสาเหตุนี้เองจึงต้องมีการ “ปิดฝารองพื้น” เพื่อจำกัดให้รากมะนาวไม่สามารถหาอาหารเองได้ และง่ายในการจัดการ แต่หากเกษตรกรท่านไหน ข้ามขั้นตอนนี้ไปก็ไม่ต่างกับการปลูกมะนางลงดินแบบทั่วไป และหลายคนก็ท้อและเลิกด้วยไม่คุ้มในการลงทุน ก็เพราะมาเจ๊งมาตายด้วยสาเหตุที่ว่านี้เอง
อายุของมะนาวอยู่ได้กี่ปี? ขึ้นอยู่กับรูปแบบที่ปลูกและลักษณะของต้นพันธุ์
หากปลูกในวงบ่อ โดยทั่วไปมะนาวจะมีอายุได้ 4-5 ปี แต่ถ้าปุ๋ยไม่ขาด น้ำเพียงพอก็อยู่ได้ราว 6-7 ปี เนื่องจากรากจะไม่สามารถหาอาหารได้เอง และมีพื่นที่จำกัดให้รากขยาย มะนาวจะไม่ตายหลังจากผ่านไปช่วงนี้แต่จะไม่ให้ผลผลิต จึงจำเป็นต้องทำลายทิ้งและปลูกใหม่
กรณีปลูกลงดิน ถ้าเป็นกิ่งตอน อยู่ได้ 12-15 ปี แต่ถ้าเป็นต้นที่เป็นระบบรากแก้วจะสามารถอยู่ได้นานถึง 20 ปี
ส่วนเรื่อง โรคและแมลงศัตรูพืชของมะนาว ศึกษาได้จาก คู่มือ ข้อมูลการปลูกมะนาว เอกสาร PDF จากคณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยนเรศวร
ความรู้ด้านการทำเกษตรอินทรีย์ที่น่าสนใจ ล่าสุดในตอนนี้
ชีวิตพอเพียงของฉัน
ชีวิตพอเพียง เรื่องเล่าวิถีชีวิตแบบพอเพียงของชาวบ้านท่านหนึ่ง ติดตาม พูดคุยเกี่ยวกับ วิถีพอเพียง และ
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติมการออกแบบพื้นที่ 1 ไร่ ตามวิถีพอเพียง
ออกแบบพื้นที่ 1 ไร่ ทำอย่างไรถึงคุ้มค่าที่สุด ในยุคปัจจุบัน ยุคนี้อาจต้องคำนึงถึงสภาพแวดล้อม ปริมาณน
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติมอยากทําเกษตร ควรเริ่มต้นอย่างไร
เคล็ดลับในการทำเกษตร ให้ประสบความสำเร็จสำหรับมือใหม่ อยากทําเกษตร เริ่มต้นอย่างไร ควรรู้อะไรบ้าง และ
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติมแนะนำการปลูกหัวผักกาดแดง ให้อร่อยและได้คุณค่า
ประเทศไทยเรามีการทำเกษตรอินทรีย์กับผักสวนครัวกันกว้างขวาง
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติมบอนกระดาด หรือ บอนกระดาษ กันแน่?
บอนกระดาด หลายคนรู้จัก แต่มักเขียนกันผิดว่าเป็น “บอนกระดาษ” ซึ่งจริง ๆ แล้วไม่ใช่
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติมไผ่กิมซุง ไผ่ตงลืมแล้ง ปลูกไม่ยากอย่างที่คิด
ไผ่กิมซุง ไผ่ตงลืมแล้ง ไผ่บีเซย์ เป็นพืชทนแล้งชนิดเดียวกัน แต่มีหลายชื่อเรียก โดยมีชื่อสามัญเรียกว่า
อ่านเรื่องนี้เพิ่มเติม
เทคนิค วิธีการ
พื้นที่น้อย
การทำปุ๋ย
ขยายพันธุ์พืช