ข้าวอะไรที่คนไทยไม่เคยได้กิน

ข้าวหอมมะลิแท้ๆ ที่คนไทยบางคน อาจยังไม่เคยได้สัมผัสถึงรสชาติแห่งความหอม นุ่ม และอร่อยมาก

ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ Thung Kula Rong-Hai Thai Hom Mali Rice

คำนิยาม หมายถึงข้าวเปลือก ข้าวกล้องและข้าวขาว ที่แปรรูปมาจากข้าวเปลือกพันธุ์ข้าวหอมที่ไวต่อแสงคือ พันธุ์ข้าวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข 15 ซึ่งปลูกในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ 5 จังหวัด คือ ร้อยเอ็ด สุรินทร์ ศรีสะเกษ มหาสารคามและร้อยเอ็ด ในฤดูนาปี และมีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ

ข้าวหอมมะลิแท้ ต้องผ่านกระบวนการผลิตในพื้นที่เพาะปลูกตามแหล่งปลูกที่กำหนด ต้องอยู่ในเขตพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ 5 จังหวัด คือ ร้อยเอ็ด สุรินทร์ ศรีสะเกษ มหาสารคามและร้อยเอ็ด

เกษตรกรผู้ปลูกต้องขึ้นทะเบียนก่อนการเริ่มเพาะปลูกทุกปี และต้องมีการจดทะเบียนข้อมูลการใช้ปัจจัยการผลิต มีระบบการตรวจสอบย้อนกลับได้ ตั้งแต่การปลูกไปจนถึงการขนย้ายเข้าโรงสี ด้านเมล็ดพันธุ์ต้องเป็นพันธุ์ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข 15 ที่มาจากแหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์ที่เชื่อถือได้และเป็นไปตามมาตรฐานในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว

ต้องทำการปลูกในระหว่างเดือนเมษายน-สิงหาคม และเก็บเกี่ยวระหว่างเดือนตุลาคม-ธันวาคม และต้องตากข้าว 2-3 วันเพื่อลดความชื้น

ข้าวหอมมะลิแท้ ต้องมีลักษณะทางกายภาพดังนี้

ข้าวหอมมะลิแท้ต้องมีเมล็ดที่ยาวเรียว และไม่มีหางข้าว เมล็ดที่ผ่านการสีแล้ว จะมีความเลื่อมมัน จมูกข้าวเล็ก เมื่อหุงแล้วจะมีกลิ่นหอมและมีความยาวกว่า 7 มิลลิเมตร สัดส่วนความยาวต่อความกว้างต้องมากกว่า 3.2 มีท้องไข่น้อยกว่าร้อยละ 6

ข้าวหอมมะลิ หนึ่งในสายพันธุ์ข้าว GI : Geographical Indications

Geographical Indications หรือเรียกกันสั้นๆ ว่า GI หมายถึง การเพิ่มมูลค่าของสินค้าโดยการผลิตที่มีเอกลักษณ์ มีความเชื่อมโยงกับพื้นที่ผลิต และสามารถบ่งชี้ได้ว่าเป็นสินค้าที่เกิดขึ้น ณ ที่ใดที่หนึ่ง โดยมีลักษณะจำเพาะที่เป็นความพิเศษในตัวสินค้า และเกี่ยวพันธ์กับผู้ผลิตสินค้านั้นๆ

ซึ่ง ข้าวไทย ที่ถูกยกระดับให้เป็นข้าว GI มีทั้งหมด 8 รายการ ที่ถือเป็นสินค้าที่มีความแตกต่าง และสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้ก้าวไกล

รายการข้าวไทยที่ได้มีการขึ้นทะเบียนแล้วกับกรมทรัพย์สินทางปัญญา (ข้อมูล ณ วันที่ 30 มิ.ย.56) ตั้งแต่ปี 2549 จนถึงปัจจุบันรวม 8 รายการ และ 1 ใน 8 รายการนั้นคือ ข้าวหอมมะลิ

ทำไมคนไทยบางคน ไม่เคยได้สัมผัสถึงความนุ่มของข้าวหอมมะลิแท้

หากเป็นชาวนาผู้ปลุกข้าวหอมมะลิแท้จะไม่สงสัย แต่หากถามถึงคนในเมืองและคนที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับเรื่องข้าวเลย อาจไม่เคยได้ลิ้มรสความนุ่มหอม หรือแม้จะเคย ก็เป็นประเภทไม่เต็มร้อย เพราะข้อจำกัดหลายอย่างเป็นต้นว่า (1) ไม่มีขายในท้องตลาดเมืองไทยทั่วไป ที่มีอยู่ก็เป็นเพียงส่วนผสมของข้าวหอมมะลิและข้าวชนิดอื่นๆ บางรายอาจแต่งกลิ่นเลียนแบบด้วยซ้ำ

เชื่อแน่ว่าที่จำหน่ายในเมืองไทยทั่วไป ข้าว 100 ส่วน จะมีส่วนของข้าวหอมมะลิแท้เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น และเพราะมีข้าวชนิดอื่นผสมลงไปด้วย จึงทำให้รสชาติและความนุ่มลิ้นจางหายไป รวมไปถึงความอร่อยมากๆ ของลักษณะจำเพาะของข้าวชนิดนี้ก็ถูกกลบด้วยรสชาติของข้าวชนิดอื่นจนหมดสิ้น

ดังนั้น คนไทยส่วนใหญ่ทั่วไป จะไม่รู้สึกถึงรสชาติแห่งความอร่อยมากของข้าวหอมมะลิแท้คุณภาพเกรดส่งออกเลย อาจทั้งชีวิตก็ได้

แล้วข้าวหอมมะลิแท้ 100% จริงๆ ไปอยู่ไหน??

มากกว่า 80% ถูกส่งออกไปขายยังต่างประเทศ มีเพียบส่วนน้อยเท่านั้นที่เหลือจำหน่ายในประเทศไทย แต่คุณภาพก็ลดลงตามสัดส่วน และที่สำคัญ ข้าวหอมมะลินี้จะถูกนำมาผสมกับข้าวชนิดอื่นๆ เพื่อให้มีปริมาณมากขึ้นและจำหน่ายในราคาที่ต่ำลง เพื่อให้เข้าถึงผู้บริโภคมากขึ้น แต่เฉพาะข้าวหอมมะลิแท้เกรดพรีเมี่ยม ราคาค่อนข้างสูง และไม่เป็นที่นิยมของผู้บริโภคภายในประเทศ ทำให้มีจำนวนการผลิตน้อยลงเรื่อยๆ ในอนาคต คนไทยเองอาจไม่เคยได้กินข้าวไทยที่ดีที่สุดเลยก็เป็นได้

ถาม : ทำอย่างไรถึงจะได้รับประทานข้าวพันธุ์ดีที่สุด หอม นุ่มลิ้น และอร่อยที่สุดอย่างข้าวหอมมะลิแท้เกรดส่งออก??

ตอบ : คำถามนี้หาคำตอบยาก เพราะข้าวคุณภาพส่งออกเกรดดีๆ ถูกคัดส่งไปจำหน่ายยังต่างประเทศ หากต้องการคุณภาพขนาดนั้น อาจต้องเดินทางไปยังต่างประเทศเพื่อกินข้าวที่ปลูกในบ้านตัวเองก็ได้

ดังที่หลายๆ คนเคยสัมผัสรสชาติแห่งความอร่อยมากไปแล้วว่า ข้าวหอมมะลิแท้คุณภาพส่งออก อร่อยมากจริงๆ ให้ความรู้สึกต่างกันมากกับข้าวหอมมะลิที่มีวางจำหน่ายตามท้องตลาดทั่วไปในประเทศไทย

รสชาติข้าวหอมมะลิที่แท้จริง กับความหอม นุ่ม และอร่อยมาก

ยืนยันแล้วจากผู้ที่เคยได้ลิ้มรสชาติของข้าวหอมมะลิแท้ ที่ไม่ได้มีวางจำหน่ายในท้องตลาดในประเทศไทย โดยรีวิวจากคนไทยในต่างแดน ล้วนแต่เคยได้สัมผัสถึงรสชาติดั้งเดิม ถึงความหอม นุ่ม อร่อยมากของข้าวสายพันธุ์นี้ และแน่นอน ในเมืองไทยหาซื้อยากมาก

ข้าวหอมมะลิที่มีจำหน่ายในประเทศ เมล็ดจะไม่สวยงามมาก เกรดดีที่สุดก็ไม่ดีเท่าเกรดส่งออก ส่วนข้าวหอมมะลิที่มีจำหน่ายในต่างประเทศ เมล็ดข้าวจะสวยทุกเมล็ด รสชาติอร่อยมาก หอมมาก และนุ่มมากด้วย

ข้าวหอมมะลิแท้ เกรดคัดพิเศษ มาตรฐานส่งออก เมล็ดเรียงตัวสวย มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว นุ่มลิ้น และอร่อยมาก

หอมมะลิแท้ ต้องเป็นข้าวจากไทยเท่านั้น

ข้าวไทย ถือเป็นสุดยอดของคุณภาพระดับโลก ไม่มีประเทศไหนที่มีข้าวหอมมะลิเหมือนอย่างประเทศไทย ไม่มีประเทศไหนที่มีข้าวเมล็ดยาวที่มีกลิ่นหอม ซึ่งเราตั้งชื่อว่าข้าวหอมมะลิ ถ้าพวกเราคนไทยร่วมกันบริโภคข้าวหอมมะลิมากขึ้น เกษตรกรก็จะปลูกข้าวหอมมะลิมากขึ้น เขาก็จะมีรายได้สูงขึ้น และจะรักษาคุณภาพของข้าวได้ในระยะยาว ถ้าเราพึ่งแต่ตลาดส่งออก แล้วคนไทยในประเทศไม่บริโภคข้าวหอมมะลิ เกิดตลาดส่งออกมีปัญหา ข้าวก็ขายไม่ออก แต่ถ้าคนไทยบริโภคข้าวหอมมะลิเป็นพื้นฐานอยู่แล้ว ส่งออกมากส่งออกน้อย ตลาดของผู้ผลิตก็ไม่มีปัญหา

ข้าวหอมมะลิเกรดผสม ที่วางจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป

ปัจจุบัน ข้าวหอมมะลิที่นิยมปลูกและบริโภคกันอย่างแพร่หลายคือพันธุ์ ขาวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข.15 แต่ราคาข้าวหอมมะลิค่อนข้างตกต่ำลงมาเรื่อยๆ เนื่องจากข้าวพันธุ์ ปทุมธานี1 ให้ผลผลิตสูงกว่าข้าวหอมมะลิ 105 โดยให้ผลผลิตเฉลี่ย 80-100 ถังต่อไร่ ปลูกได้หลายครั้งต่อปี และสามารถปลูกได้ดีในที่ลุ่มบริเวณที่ราบภาคกลาง ขณะที่ข้าวหอมมะลิ 105 ให้ผลผลิตต่อไร่เพียง 30-40 ถัง และปลูกได้ดีในบางพื้นที่เท่านั้น ทางรัฐบาลจึงส่งเสริมให้ชาวนาเน้นการปลูกข้าวพันธุ์ ปทุมธานี 1 มากกว่า

แม้ข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 จะมีความหอมคล้ายข้าวหอมมะลิ แต่ก็ไม่ใช่ข้าวหอมมะลิ และปทุมธานี1 ก็เป็นสายพันธุ์ที่ถูกผสมกับข้าวหอมมะลิมากที่สุด

นอกจากนี้เกรดในการจำหน่ายข้าวหอมมะลิที่ได้รับอนุญาตจากกรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์ ยังแบ่งชั้นข้าวหอมมะลิออกเป็น

• ข้าวหอมมะลิชั้น 1 (ดีพิเศษ) มีข้าวชนิดอื่นปนได้ไม่เกิน 5%
• ข้าวหอมมะลิชั้น 2 (ดี) มีข้าวชนิดอื่นปนได้ไม่เกิน 15%
• ข้าวหอมมะลิชั้น 3 (ธรรมดา) มีข้าวชนิดอื่นปนได้ไม่เกิน 30%

เกรดส่งออกจะเป็นข้าวหอมมะลิชั้น 1 คัดพิเศษ 100% คนไทยทั่วไปอาจไม่มีวันจะได้ลิ้มรสชาติแห่งความอร่อยของข้าวไทยชั้นดีเช่นนี้

ผู้บริโภคซึ่งต้องการข้าวหอมมะลิแท้ร้อยเปอร์เซ็นต์จึงยังอาจไม่ถูกใจเมื่อซื้อไปหุงรับประทาน

ข้าวหอมมะลิ กับข้าวเจ้าหอมนิล กลายเป็น ข้าวหอมมะลิสีนิล

ข้าวหอมมะลิถือได้ว่ามีคุณค่าทางสารอาหารและคุณค่าทางเมล็ดข้าว โดยเฉพาะข้าวเมล็ดสีม่วงเข้มจนเกือบดำที่กำลังมีผู้ให้ความสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ มีชื่อว่าข้าวสีนิล เป็นข้าวที่เกิดจาก

การผสมพันธุ์ระหว่างลูกของข้าวเจ้าหอมนิล กับ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ทำให้ได้ข้าวพันธุ์ใหม่ที่มีลักษณะเป็นเมล็ดเรียวยาว สีม่วงเข้ม กลิ่นหอม เรียกว่าข้าวสีนิลและเป็นหนึ่งในข้าวหอมมะลิอีกชนิดหนึ่ง

เมื่อหุงสุกมีสีม่วงอ่อน เมล็ดข้าวมีความนุ่มและมีกลิ่นหอม คุณสมบัติพิเศษคือมีโปรตีนสูงเป็นสองเท่าของข้าวขาวดอกมะลิ 105 และยังประกอบไปด้วยธาตุเหล็ก สังกะสี ทองแดง แคลเซียม โพแทสเซียม และวิตามินบีหลายชนิด

การวิเคราะห์สีม่วงดำของข้าวสีนิล พบว่าเป็นสีที่มีสารกลุ่ม ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) ที่เรียกว่า สารแอนไทไซยานิน ซึ่งเป็นสารแอนตี้ออกซิแดนท์ในปริมาณที่สูงกว่าที่พบในองุ่นแดง ลูกพรุน

โดยคุณค่าทางอาหารของข้าวอยู่ที่เยื่อหุ้มเมล็ดและสีของข้าว การบริโภคข้าวสีนิลจึงเป็นวิถีทางหนึ่งของการบริโภคเพื่อสุขภาพ เยื่อใยของเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวมีส่วนช่วยป้องกันการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่และกระเพาะอาหาร ช่วยป้องกันการดูดซึมไขมันชนิดอิ่มตัวเข้าสู่กระเพาะอาหารได้เป็นอย่างดี สารแอนไทไซยานินช่วยลดการอักเสบของเนื้อเยื่อ ลดไขมันอุดตันในเส้นเลือด บรรเทาโรคเบาหวาน บำรุงสายตา ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านม-ปอด-กระเพาะอาหาร-เม็ดเลือดขาว

ข้าวนับว่ายังเป็นอาหารที่สำคัญสำหรับการบริโภคอาหารของคนไทย ที่ทานข้าวเป็นอาหารหลัก

หากใครได้เคยลองลิ้มรสสัมผัสที่นุ่มและอร่อยมากของข้าวหอมมะลิแท้คุณภาพส่งออกแล้ว ลองมาเล่าถึงประสบการณ์นั้นให้ฟังบ้างก็ดีนะ สำหรับแหล่งซื้อขายข้าวหอมมะลิแท้เกรดส่งออก ไว้วันหลังจะมา update ข้อมูลให้นะ

เครดิตภาพ : google และลายน้ำในภาพ