ปลูกกล้วยแบบผ่าหน่อ ทำง่าย ได้ต้นเยอะ : ทำเกษตรอินทรีย์แบบพอเพียง

การปลูกกล้วยแบบผ่าหน่อ เริ่มแนวคิดนี้จากบทความของ คุณคม จากฟอรั่ม เกษตรพอเพียง เมื่อหลายปีก่อน ได้แนะนำ เทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยด้วยวิธีการผ่าหน่อ นี้สำหรับทำเป็นกล้ากล้วย

ในกรณีที่มีหน่อไม่เพียงพอกับความต้องการ หรือจากกล้วยที่ตัดเครือแล้ว ซึ่งมักตัดต้นแล้วไม่ได้นำไปใช้ประโยชน์ใดๆ อีก จะทิ้งก็น่าเสียดาย

หน่อกล้วยเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็นหน่อจากต้นอ่อนต้นแก่ หรือต้นที่ตัดเครือแล้ว สามารถนำมาขยายพันธุ์กล้วยได้ทั้งหมด แถมยังได้เป็นต้นกล้าอีกหลายต้น เรียกว่าเป็นเทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยที่คุ้มค่าเลยทีเดียว

โดยปกติ การปลูกกล้วยแบบทั่วไปนั้น จะขุดหน่อที่เป็นต้นอ่อน หรือต้นที่ยังไม่ตัดเครือแล้วเท่านั้น ถึงจะเอามาปลูกใหม่ และจะปลูกได้แค่ต้นเดียว ใช้เวลานานหลายเดือนกว่ากล้วยจะแตกหน่อออกมาเพิ่มในขณะที่ต้นหลักยังโตไม่เต็มที่ดีนัก

(ยกเว้นวิธีการปลูกกล้วยกลับหัว อาจจะได้หน่อกล้วยออกมามากกว่า 1 หน่อจากต้นหลัก)

การปลูกกล้วยกลับหัว มีความน่าจะเป็นที่จะทำให้กล้วยแทงหน่อออกมาในปริมาณมากกว่าหนึ่งต้น

เทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยด้วยวิธีการผ่าหน่อ แบบนี้สามารถทำได้ง่าย ต้นทุนต่ำ และได้ปริมาณกล้ากล้วยเพิ่มจากเดิมหลายเท่า จากการทดลองทำดู ได้อัตราการงอกกว่า 99% หากหน่อไม่เล็กเกินไปและเหง้ากล้วยยังสมบูรณ์ ส่วน 1% ที่เหลือคือหน่อที่มีระยะเวลาการงอกนานกว่าหน่อที่ใหญ่กว่า วิธีการทำก็ไม่ยาก ลองมาดูวิธีการเลยดังนี้

เทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยแบบผ่าหน่อ ต้นทุนปลูกต่ำ ได้ผลผลิตสูง

การปลูกกล้วยแบบผ่าหน่อ วิธีนี้สามารถลดต้นทุนหน่อกล้วยได้จำนวนมาก และทราบมาอีกว่า พืชผักที่ขยายพันธุ์ด้วย เหง้า หัว บางชนิด ก็สามารถแยกผ่าหน่อ ผ่าหัว เพื่อนำมาเพาะเป็นกล้าได้ต้นใหม่ได้เช่นเดียวกัน

ก่อนอื่นให้เตรียมอุปกรณ์สำหรับการผ่าหน่อกล้วยสำหรับเพาะเป็นกล้ากล้วยเพื่อนำไปปลูกได้ดังนี้

ถุงเพาะ พร้อมดินปลูก หรือจะเป็นรางเพาะ กรณีต้องการกล้าในจำนวนมาก
มีดคมๆ สำหรับผ่าหน่อกล้วย
หน่อกล้วย ไม่อ่อนเกินไป สามารถใช้หน่อจากต้นกล้วยที่ตัดเครือแล้วได้
น้ำยาเร่งราก และน้ำยากันเชื้อรา หากไม่มีใช้น้ำสะอาด 2 ลิตร ผสมกับเครื่องดื่มชูกำลัง 1 ขวด และผงชูรส 1 ช้อนโต๊ะ
(สูตรน้ำยาเร่งรากนี้ เมื่อใช้แล้วนำไปผสมน้ำอีก 8 ลิตรฉีดพ่นบำรุงพืชซ้ำได้)

การผ่าหน่อกล้วยเพื่อนำไปปลูกเป็นต้นใหม่

จัดการคัดเลือกพันธุ์กล้วยที่จะทำการขยายพันธุ์ ขุดและนำหน่อมาล้างให้สะอาด และทำการตัดต้นทิ้ง เหลือไว้แต่เหง้ากล้วย โดยวัดจากโคนรากสูงขึ้นมาประมาณ 1 ฝ่ามือ หรือประมาณ 5-6 ซม.

โดยปกติ หน่อกล้วย 1 หน่อจะผ่าแบ่งได้ประมาณ 4-10 ชิ้น ขึ้นอยู่กับขนาดของหน่อกล้วย พยายามอย่าให้หน่อที่ผ่าออกมาเล็กเกินไป จะทำให้อัตราการงอกต่ำ ให้สังเกตุหน่อกล้วยที่ผ่าออกมา จะมีปุ่มรากติดอยู่ ปุ่มรากทุกปุ่มจะมีส่วนตาอ่อนที่พร้อมจะงอกเป็นต้นใหม่ได้ พยายามผ่าให้หน่อมีปุ่มรากและตาอ่อนติดไปทุกชิ้น จะทำให้หน่อสามารถงอกเป็นต้นใหม่ได้ดี เมื่อผ่าได้จำนวนแล้ว นำเหง้ากล้วยที่ผ่าหน่อแล้วผึ่งลมให้ยางกล้วยแห้ง

แช่น้ำยาเร่งรากและยากันเชื้อรา ผสมเข้าด้วยกัน เร่งการเติบโตของหน่อกล้วย

ปลูกกล้วยแบบผ่าหน่อ กับขั้นตอนต่อมา นำหน่อกล้วยที่ผึ่งลมให้ยางกล้วยแห้งดีแล้ว ลงมาแช่ น้ำยาเร่งราก และน้ำยากันเชื้อราที่เตรียมเอาไว้ หากใช้น้ำยาเร่งรากและน้ำยากันเชื้อราสำเร็จรูป ให้ทำตามคำแนะนำด้านข้างขวด แต่หากผสมหัวเชื้อน้ำยาเร่งรากเองจากส่วนผสมที่แนะนำ แช่ทิ้งไว้ 2 ชั่วโมง ก่อนนำไปใส่ลงถุงเพาะ หรือจัดเรียงในรางเพาะ

การวางหน่อกล้วยที่ขยายพันธุ์ด้วยการผ่าหน่อ ให้ได้อัตราการงอกที่ดี

ปลูกกล้วยแบบผ่าหน่อ การวางลงในถุงเพาะหรือรางเพาะ ให้วาง หน่อกล้วย คว่ำลงโดยให้ทางแผลผ่าอยู่ด้านล่าง เพราะตากล้วยพร้อมจะแทงยอดออกมาจากปุ่มราก หากวางให้หน่อกล้วยหงาย จะทำให้การงอกใช้เวลานานกว่าปกติ ดังนั้นจึงต้องวางคว่ำลง

เมื่อจัดเรียงหน่อกล้วยได้ตามต้องการแล้ว ให้กลบทับด้วยดินปลูกอีกครั้งให้มิด รดน้ำให้ชุ่มซ้ำ และระหว่างรอ ให้รดน้ำวันเว้นวัน สังเกตุอย่าให้ดินแฉะเกินไป และอย่าให้แห้งเกินไปด้วย ใช้ตาข่ายพรางแสงเพื่อป้องกันไม่ให้ดินแห้งเกินไป หน่อจะแห้งเสียไปก่อน

หากรดน้ำอย่าให้แฉะเกินจะทำให้เกิดเชื้อราและหน่อกล้วยเน่าได้ง่าย หน่อกล้วยที่ปลูกด้วยวิธีนี้จะใช้เวลาเฉลี่ยในการงอกไม่เกิน 10-14 วัน ก็จะเห็นกล้วยแทงยอดออกมาให้ชมกันแล้ว

จากภาพด้านบน เกษตรกรใช้แกลบดำเป็นวัสดุปลูก โดยการนำหน่อกล้วยที่ผ่านการแช่น้ำยาเร่งรากและป้องกันเชื้อราเรียบร้อยแล้ว นำมาจัดเรียงและกลบด้วยแกลบดำจนมิดอีกครั้ง ก่อนรดน้ำให้ชุ่ม และรดน้ำวันเว้นวัน โดยมีตาข่ายพรางแสงไม่ให้รางเพาะกล้าโดนแสงมาก และรอเวลาให้กล้ากล้วยงอก

การคัดแยกกล้าต้นกล้วยที่ปลูกด้วยวิธีการผ่าหน่อ ลงถุงเพาะ

แยกด้วยวิธีการปกติคือ นำหน่อกล้วยที่มีต้นอ่อนแทงยอดออกมาแล้ว โดยปกติจะคัดแยกในช่วงที่กล้ากล้วยที่งอกด้วยวิธีการผ่าหน่อนี้มีขนาดความสูงประมาณ 20-30 ซม. แล้วจึงคัดแยกนำมาใส่ถุงเพาะชำ อัดดินปลูกเพิ่มและอนุบาลในที่ร่มต่อไปอีกประมาณ 1 เดือน ช่วงนี้ก็รดน้ำวันละครั้ง ก็สามารถนำกล้าไปปลูกลงแปลงปลูกต่อไปได้

อัตราการเติบโตของกล้วยที่ปลูกด้วยการผ่าหน่อนี้ จะมีการเจริญเติบโตเร็วกว่าการปลูกโดยการใช้หน่อปลูกเพียงหน่อเดียว อีกทั้งข้อดีคือได้ปริมาณ พันธุ์กล้วย ที่มากกว่าปกติ และความเร็วในการเจริญเติบโตสูง 4-10 เท่า และให้ผลผลิตกล้วยที่มากขึ้นตามลำดับอีกด้วย ทั้งนี้ยังสามารถลดค่าใช้จ่ายจากการซื้อกล้าพันธุ์ลงได้มากทีเดียว

เคล็ด (ไม่) ลับ กับการขยายพันธุ์พืชด้วยวิธีการผ่าหน่อ

รู้หรือไม่??

พืชผักที่ขยายพันธุ์ด้วย เหง้า หัว บางชนิด ก็สามารถแยกผ่าหน่อ ผ่าหัว เพื่อนำมาเพาะเป็นกล้าได้ต้นใหม่ได้เช่นเดียวกัน โดยที่ไม่ทำให้หน่อหรือหัวที่ผ่าออกนั้นเน่าเสียหาย เช่น ขิง ข่า ขมิ้น เผือก บอน ฯลฯ