ผลไม้อะไรคือผัก แยกความต่างอย่างชัดเจน : บทความน่ารู้ เกษตรอินทรีย์แบบพอเพียง

เชื่อเหลือเกินว่า หลายคนยังคงสับสน เวลาได้ยินคนเรียกผลไม้ว่า ผัก หรือ ชี้มือไปที่ผักชนิดหนึ่งและบอกว่านั่นคือผลไม้ วันนี้มาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับเรื่องนี้กัน

ประเด็นสำคัญคือ ผัก กับ ผลไม้ ยังคงมีหลายคนเข้าใจว่า เป็นพืชคนละชนิดกัน แต่ในความเป็นจริงคือ ผลไม้ เป็นแค่ส่วนหนึ่งของผัก เท่านั้น หากคนที่กำลังเข้ามาอ่านบทความนี้ แล้วยังสับสน จะขอยกตัวอย่างให้ฟังง่าย ๆ เพื่อจะได้ไม่ งง.

ดูจากรูปด้านบน จะเห็นวงกลม 2 วงใต้หัวข้อ ว่า ผัก และ ผลไม้ แตกต่างกันอย่างไร? คำตอบคือ ผลไม้ เป็นส่วนหนึ่งของผัก หากจะอธิบายเป็นหัวข้อ จะได้คำจำกัดความดังนี้

ความหมายที่แท้จริงของ ผักและผลไม้

ผัก (Vegetables) คือพืชที่มนุษย์ สามารถนำส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือทั้งหมดของพืช มารับประทานได้ หรือใช้ร่วมกับอาหารประเภทอื่นเพื่อรับประทานได้ เช่น ผล ใบ ราก ดอก เปลือก หัว หรือลำต้น หากสังเกตุดี ๆ ผักนั้นจะนับเอา “ผลไม้” เข้าไปรวมด้วย และผักยังรวมไปถึง ถั่ว สมุนไพร เครื่องเทศ และ เห็ด เห็ดรา ที่สามารถนำมารับประทานได้ด้วย

เรียกง่าย ๆ ว่า พืชที่รับประทานได้ทั้งหมด จะเหมาว่าเป็นผัก ก็ไม่ผิดอะไร ส่วน…

ผลไม้ คือ ผลผลิตที่เกิดขึ้นจาก เกสรตัวผู้ ผสมกับเกสรตัวเมีย และได้ออกมาเป็น ผลไม้ และผลไม้นี้ ก็ยังรวมไปถึง เม็ด หรือเมล็ดด้านใน ที่สามารถเพาะงอกเป็นต้นอ่อนได้ด้วย เรียกว่า เมล็ดผลไม้ แต่ไม่รวมถึง เหง้า แง่ง ราก หรือส่วนอื่นที่ไม่ได้เกิดจากการผสมกันระหว่างเกสร

สรุปง่าย ๆ ผลไม้ คือผลของพืช ที่เกิดจากดอกและเกสรที่ถูกผสมแล้ว

ผลไม้ จึงถูกจัดอยู่ในหมวดย่อยของ ผัก อีกทีหนึ่ง

สรุปว่า น่าจะเข้าใจกันทุกคน ซึ่งก็ไม่แปลกหรอก หากจะมีใครเรียก ผลไม้ ว่าเป็นผักชนิดหนึ่ง ก็ได้ เช่น แตงกวา มะเขือเทศ ข้าวโพดอ่อน

หรือแม้แต่ ต้นโทงเทง (พืชตระกูลมะเขือ) ฝรั่งยังเรียกผลโทงเทงว่าเป็น เคพกูสเบอร์รี่ ซึ่งเป็นผลไม้ชนิดหนึ่งได้เลย

ในทางกลับกัน เราไม่สามารถเรียก ผักหรือส่วนหนึ่งของพืชบางชนิดว่าเป็นผลไม้ได้ เช่น เมล็ดดอกทานตะวัน เพราะมีลักษณะเป็น เมล็ดถั่ว ไม่ได้จัดอยู่ในกลุ่มผลไม้ แต่ถั่วหลายชนิด ก็ถือว่าเป็นผลไม้ได้ เช่น ถั่วแระ ถั่วพู

ทำไมเมล็ดทานตะวันจึงไม่ถือว่าเป็นผลไม้

เพราะเมล็ดทานตะวัน เป็น ผลผลิตจากดอกย่อย ที่อยู่ในจานดอก ซึ่งดอกย่อยนี้ เป็นดอกสมบูรณ์เพศ เมล็ดทานตะวัน ถูกจัดให้อยู่ในหมวด ธัญพืชประเภท ถั่ว และเรียกว่าผักได้ แต่ไม่ใช่ผลไม้

*ดอกสมบูรณ์เพศ (Perfect flower) คือดอกไม้ที่มีอวัยวะสืบพันธุ์ครบ เพราะมีทั้งเกสรตัวผู้ และเกสรตัวเมียอยู่ภายในดอกเดียวกัน มีกลีบเลี้ยงครบ ส่วนดอกไม้ที่ไม่ครบส่วน คือ ไม่มีกลีบเลี้ยง แต่ยังเป็นดอกสมบูรณ์เพศอยู่ก็มี เช่น ดอกบัว ดอกพู่ระหง

** ผู้เขียนไม่แน่ชัดเรื่องข้อมูล แต่มั่นใจว่า กลุ่มธัญพืชส่วนใหญ่ ไม่ถูกจัดอยู่ในหมวดผลไม้ อย่างแน่นอน เช่น เมล็ดดอกทานตะวัน ถั่วลิสง เม็ดบัว แต่อยู่ในกลุ่มของผัก ที่รวมเอาหมวดธัญพืชเข้าไปด้วย

ทีนี้ เมื่ออ่านถึงตอนจบ ก็มั่นใจได้แล้วว่า เรารู้จัก ผลไม้ดีพอ และไม่ต้องแปลกใจไปว่า ทำไมบางคนถึงเรียกผักบางชนิดว่าเป็นผลไม้ หรือเรียกผลไม้บางชนิดว่าเป็นผัก

เหตุผลก็อยู่ที่ด้านบนตามที่แจ้งไป..นั่นแหละ