จัดสวนสมุนไพรไว้หน้าบ้าน ดีหลายอย่าง : เกษตรในพื้นที่น้อย เกษตรอินทรีย์แบบพอเพียง

สวนสมุนไพร ใครว่าไม่เหมาะเอาไว้หน้าบ้าน มาดูไอเดียดี ๆ ของการนำพืชผักสวนครัว และสมุนไพร มาไว้หน้าบ้าน

หลังจากผ่านพื้นวิกฤติน้ำท่วมมาได้ ต้นไม้และสวนครัวแทบไม่เหลือ ดังนั้น พื้นที่หน้าบ้าน ที่ดูแล้วน้ำท่วมไม่สูงมาก โอกาสรอดมากกว่าบริเวณอื่น จึงต้องปรับปรุงใหม่ อย่างน้อยก็ได้ประโยชน์มากกว่า ไม้จัดสวนแบบสวยงามอย่างเดียว เพราะหากนำ พืชสมุนไพร และ ผักสวนครัว ประกอบเข้าด้วยกัน อาจทำให้มีเสน่ห์ไปอีกแบบ

ส่วนข้างบ้าน ก็อาจเหลือไว้แค่ต้นมะพร้าว และไม้ประดับอื่น ๆ การเตรียมแปลงผักสวนครัว และพื้นที่สำหรับการปลูกผัก ไม่ได้ยากเย็นอะไรนัก

ไอเดียจัดสวน ด้วยผักสวนครัวและพืชสมุนไพร

เริ่มแรก สังเกตุพื้นเวณหน้าบ้านก่อน จุดที่เป็นเนิน สูงที่สุด และหากมีแสงส่องถึง แนะนำให้เป็นพืชดอก จำพวก พริกขี้หนู หลากหลายสายพันธุ์ หรือพืชกินผลอย่าง มะเขือเปราะที่หลากหลาย บางบ้านมีไม้ประดับอยู่มากมายบริเวณหน้าบ้าน ก็อาจใช้พื้นที่รอบ ๆ โคนต้นไม้ประดับ ที่โดนแสงแดดเล็กน้อย แทนที่จะเลือกปลูกไม้ประดับคลุมดิน หรือหินกรวดสวยๆ ก็เลือกปลูกพริกแทน จะให้บรรยากาศดูต่างออกไปอีกแบบ

พริกขี้หนู บางคนคิดว่าต้นเล็ก ๆ เอาจริง ๆ ไม่เล็กเลยนะ หากเลี้ยงดูดี ๆ (ภาพจาก meehaythai.com)

ต้นมะเขือ สามารถปลูกไว้หน้าบ้านได้ มีประโยชน์เยอะ

บางบ้านใช้พื้นที่ข้าง ๆ บ้าน มีอุปกรณ์ตกแต่งสวนมากมายเอาไว้ประดับประดา สิ่งเหล่านั้นสามารถนำมาประกอบเป็น สวนสมุนไพร ได้เป็นอย่างดี หากจัดองค์ประกอบให้เข้ากับตัวบ้าน ดูตัวอย่างในภาพ

ไอเดียจัดสวนสมุนไพร ไม่จำเป็นต้อง รก หรือใช้พื้นที่ให้คุ่มค่า แบบต้องเป็นแปลงเกษตรจ๋าเลยทีเดียว

เราสามารถเลือก บางมุม บางตำแหน่ง หรือบางพื้นที่เล็ก ๆ แอบใส่ พืชสมุนไพรที่เราจำเป็นต้องใช้ หรือ ผักสวนครัว ที่ใช้บ่อย ปลูกลงไปในที่ ๆ เหมาะสม หากใครยังไม่รู้ว่าควรปลูกอะไรดี อยากแนะนำ

มีพื้นที่แต่ไม่รู้จะปลูกอะไรดี

หากไม่สะดวกปลูกลงดิน การปลูกผักในกระถาง ก็เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ดี อย่างการจัดสวนไม้ดอกไม้ประดับทั่วไปหลาย ๆ แห่ง ก็เลือกใช้ การปลูกไว้ในกระถาง แล้วซ่อนกระถางไว้ในดินอีกทีนึง ไอเดียนี้ก็ไม่ถือว่าแย่นัก

เพียงเท่านี้ เราก็ได้ผักสวนครัว และสมุนไพรเอาไว้ใช้ประโยชน์แล้ว ที่สำคัญคือ มันอยู่หน้าบ้านเราเอง

ดินที่ใช้สำหรับการจัดสวนสมุนไพร + ผักสวนครัว

ใช้ดินในท้องถิ่น ในพื้นที่ปลูก ผสมกับมูลสัตว์ ไม่จำเป็นต้องเจาะจงว่าจะใช้มูลสัตว์อะไร ขอเป็นปุ๋ยคอก ก็สามารถใช้งานได้ทุกชนิด สิ่งจำเป็นอีกอย่างที่จะทำให้ พืชผักแข็งแรงคือ หากได้กรวดเม็ดเล็ก ๆ หรือทรายหยาบ ร่อนเลือกเอาเฉพาะก้อนไม่ใหญ่ และไม่เล็กมาก มาผสมกับดินและปุ๋ยคอก จะทำให้ดินร่วนซุยดีขึ้น

พื้นที่โดนแดดจัด กับแสงส่องถึงแต่ไม่โดนแดด หรือพื้นที่เป็นร่มเงา (เช่นใต้ต้นไม้ใหญ่) ควรเลือกชนิดของพืชผักสมุนไพร และผักสวนครัวที่ต้องการด้วย พืชบางชนิดไม่ได้เหมาะกับทุกสภาพแวดล้อม รวมไปถึงการให้น้ำ

ความชื้นเป็นสิ่งสำคัญ พืชกินใบ ต้องการน้ำสม่ำเสมอแต่ไม่เยอะ พืชกินผลต้องการน้ำที่น้อยกว่านั้น การสร้างสภาพแวดล้อมที่เฉอะแฉะเกินไป อาจทำให้ไม่ได้ผลผลิต

หลังจากเสร็จสิ้นกระบวนการวางผัง และวางระบบ รวมไปถึงจัดองค์ประกอบของพืชแต่ละชนิดแล้ว ก็กะคร่าว ๆ ว่าต้นไม้ที่ลงไว้ ควรจะโตถึงระดับไหน มีอายุกี่เดือน กีปี แล้วจึงเริ่มดำเนินการ จัดสวนสมุนไพร และสวนครัวหน้าบ้านกันได้เลย อาจมีต้นไม้เดิมอยู่ ก็เลือกตำแหน่งที่ได้แสงมากที่สุด

ยามเช้าถึงกลางวัน แสงแดดไม่ร้อนมาก แต่แสงแดดจากกลางวันถึงเย็น จะร้อนเป็น 2 เท่า

ใต้ต้นไม้แต่ละต้น ถ้าไม่มีการบังแสงจากอาคาร ก็จะได้รับแสงแดดครึ่งวัน ดังนั้น ความชื้นจะไม่สูญเสียไปเร็ว การรดน้ำพรวนดิน อาจไม่ต้องทำบ่อยมาก การใช้อิฐบล๊อก หรืออิฐมอญ มาก่อรอบ ๆ โคนต้นให้มีรัศมีประมาณ 1-1.5 เมตร เป็นการแบ่งพื้นที่จัดสวนได้ชัดเจนยิ่งขึ้น และดูสวยงามกว่าเดิม

การนำหน้าดิน และดินปลูกมาผสมกับทรายหยาบ และเทลงในกระบะที่ก่อขึ้นใหม่รอบโคนต้นไม้ยืนต้นที่มีอยู่เดิม แล้วลงมือปลูกสวนครัวอย่าง โหระพา แมงลัก พริก กะเพรา ผสมปนเปไปกับ พืชสมุนไพรหลายอย่าง เช่น เสลดพังพอน รางจืด ว่านหลากหลายชนิด ก็เท่และดูสวยงามไปอีกแบบ

การปลูกสมุนไพรควบคู่ไปกับผักสวนครัว ข้อดีคือแมลงศัตรูพืชไม่รบกวน เนื่องจากเป็นการพึ่งพากันระหว่างพืชกับพืช หากสวนครัวรกมากก็อาจต้องระวังตะขาบ และงู หรือสัตว์เลื้อยคลายบางชนิด แต่หากหมั่นดูแล ใช้พื้นที่บ่อยตามความเหมาะสม สัตว์จำพวกนี้ก็จะไม่มากร้ำกรายให้เห็นอย่างแน่นอน