ต้นประยงค์ ควรปลูกให้ห่างจากตัวบ้าน : เกษตรอินทรีย์แบบพอเพียง

ต้นประยงค์ ไม้พุ่มขนาดใหญ่ ที่มีกลิ่นหอมละมุน เป็นเอกลักษณ์ มีหลายชื่อเรียกตามท้องถิ่น

เช่น ขะยง, ขะยม, ประยงค์ใบใหญ่, พะยงค์, ยม, หอมไกล, Chinese Perfume Plant, Chinese Rice Flower หรือ Mock Lemon แต่ก็มีชื่อวิทยาศาสตร์ แบบเดียวกันคือ Aglaia odorata Lour. อยู่ในวงศ์ MELIACEAE และถือว่าเป็นพืชนาดใหญ่ ที่มีความสูงประมาณ 4-5 เมตร โตช้า และอายุยืน

และเพราะเป็นต้นไม้ที่มี กลิ่นหอมเย็น ส่งกลิ่นไปได้ไกล หากได้สัมผัสกับกลิ่นแล้ว จะลืมกันไม่ลง ต้นประยงค์นั้น จะออกดอกในช่วงปลายฝน ต้นหาว ตั้งแต่เดือนสิงหาคม ไปจนถึงเดือนธันวาคม ไม่แปลกที่ช่วงหน้าหนาวอากาศเย็น ๆ จะได้กลิ่นหอมอ่อนจากที่ไกล ๆ

ประยงค์ ชอบดินร่วนปนทราย ที่มีการระบายน้ำได้ดี เพราะรากจะจับยึดเหนี่ยวไปได้ไกล แต่ไม่ทำลายบ้าน เติบโตช้า ชอบแสงแดดเพียงรำไร หรือแค่ครึ่งวัน ก็อยู่ได้ แถมยังทนแล้งได้ดี และด้วยความที่ ดูแลง่ายนี่เอง จึงได้เป็นหนึ่งในไม้จัดสวนที่หลายคน ต้องการ

ต้นประยงค์ เป็นสมุนไพรไทยชั้นดี

นอกจากเป็นไม้สำหรับจัดสวนให้สวยแล้ว ยังมีคุณประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะด้าน สมุนไพร ซึ่ง ประยงค์ ได้ชื่อว่าเป็นพืชที่สามารถใช้ เกือบทุกส่วน มาทำยา ได้เลย โดยประโยชน์หลัก ๆ ทางสมุนไพรได้แก่

ใบ นำมาแก้โรคได้ เช่น ใบสดหรือใบตากแห้งนำมาต้มดื่ม ช่วยบำรุงหัวใจ ป้องกันโรคหลอดเลือดในสมอง และโรคหัวใจ แก้อาการเมาค้าง หากนำใบสด มาบดผสมน้ำเล็กน้อย ใช้พอกประคบรักษาแผล แก้แผลน้ำหนองไหล แก้แผลฟกช้ำดำเขียวได้ ใช้ทารักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ก็ได้
ดอก จะสดหรือแห้ง ก็สามารถนำมาต้มดื่มเพื่อช่วยลดไข้ได้ ช่วยในการขับสารพิษ แก้อาการไอ ลดการเจ็บคอ ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยบำรุงร่างกาย ทำให้เจริญอาหาร บำรุงประสาท ป้องกันความจำเสื่อม ป้องกันโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
เปลือก และแก่นลำต้น นำมาต้มดื่มช่วยแก้ปอดอักเสบ ลดเสมหะ บรรเทาอาการไอ ลดอาการอักเสบของลำคอ หรือแก้โรคท้องร่วง ได้ชงัด
ราก นำมาต้มดื่ม ใช้เป็นยาทำให้อาเจียนเมื่อมีอาการเมา หรือเมาค้าง รากตากแห้งต้มน้ำ ช่วยลดไข้ แก้อาการตัวร้อน ช่วยการเจริญอาหาร กระตุ้นการอยากอาหาร และแก้โรคกระเพาะอาหาร แก้อาเจียนเป็นเลือด

ต้นประยงค์ มีข้อเสียคือ

เป็นไม้ที่มีกิ่งมาก ใบดกทำให้เป็นทรงพุ่มหนาทึบ ลำต้นสูง อาจจะสูงได้มากกว่า 6 เมตร มีกิ่งแขนงในบริเวณต่ำ ประมาณ 1 เมตร ผิวลำต้นไม่เรียบ และกิ่งก็เป็นไม้เนื้ออ่อน เปราะหักง่าย และโตช้า ดังนั้น การปลูกไว้ใกล้ตัวบ้าน อาจเกิดอันตรายจากกิ่งที่เปราะบาง และหักง่าย เพราะฉะนั้นแล้ว ต้นประยงค์ (รวมไปถึง หูกระจง และต้นไม้ใหญ่อื่น ๆ) จึงควรปลูกให้ห่างจากตัวบ้าน จะดีที่สุด

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับต้นประยงค์

ต้นประยงค์ ชอบแดดไหม? สำหรับพืชชนิดนี้ มีใบหนา และลำต้นสูง อีกทั้งยังโตช้า จึงเป็นไม้ที่ชอบแดดจัดมาก ๆ การปลูกต้นประยงค์ในกระถาง จึงต้องวางไว้ในที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดวัน หรือครึ่งวันจะดีที่สุด

หากปลูกไว้ในกระถางและมีการเติบโตมากกว่า 2 เมตรขึ้นไป ควรนำไปลงดินจะดีที่สุด เพื่อการเติบโตที่ดีกว่า แต่หากให้อยู่ในกระถาง จะไม่ค่อยโต ลำต้นใหญ่ ควรหมั่นตัดแต่งกิ่งบ่อย ๆ

ต้นประยงค์ ควรปลูกให้ห่างจากตัวบ้าน — ต้นประยงค์

ต้นประยงค์ ควรปลูกในทิศไหน? ข้อแนะนำในการปลูกต้นประยงค์ ควรปลูกในทิศไหนนั้น เป็นคำถามที่หลายคนสงสัยกันมาก สำหรับพืชชนิดนี้ มีดอกหอมอ่อน ๆ กลิ่นไม่แรงมาก ดังนั้น การปลูกควรอยู่ในทิศตะวันออกเฉียงเหนือ หรือทิศตะวันตกเฉียงใต้ จะดีที่สุด เพราะทั้งสองทิศนี้ กระแสลมจะพัดตลอดทั้งปี เมื่อปลูกในทิศดังกล่าว จะได้กลิ่นหอมตลอด

ต้นประยงค์ ขยายพันธุ์อย่างไร?

การขยายพันธุ์ต้นประยงค์ ส่วนใหญ่จะเป็น การตอนกิ่ง และการปักชำ แต่ก็มีบ่อยที่เป็นแบบ การเพาะเมล็ด แต่วิธีที่นิยมกันมาก คือการตอนและการปักชำกิ่ง เพราะทั้งสองวิธีนี้ จะช่วยให้ได้ต้นพันธุ์ที่ไม่สูงมาก แต่ออกดอกเร็วหลังปลูกไม่นาน ซึ่งการตอนกิ่ง ควรทำในช่วงฤดูฝน เนื่องจากสภาพอากาศในฤดูดังกล่าว จะไม่ร้อนมาก มีน้ำฝนคอยให้ความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ ทำให้ติดรากได้เร็ว และหากปลูกลงดิน จะทำให้อัตราการรอดตายสูง

เรียบเรียง : www.kasetorganic.com / www.swenth / www.fullbeers.com
อ้างอิงภาพ : จากลายน้ำ